اثرات نرخ ارز بر پیکره تولید داخلی/ نرخ‌گذاری غیرواقعی دلار یارانه دولت به تولیدکنندگان خارجی است

به گزارش سرویس اقتصادي تفتان ما، به نقل از «رزاق»، نوسانات گسترده و وسیع نرخ ارز اثرات منفی بر پیکره اقتصاد دارد که یکی از آنها بروز تورم‌های بسیار شدید و افسارگسیخته است. تورم به نوبه خود می‌تواند منجر به تغییر بافت‌های تولیدی و سرمایه‌گذاری، تغییر وضعیت بازارهای داخلی و خارجی و متأثر کردن بخش تجارت خارجی (صادرات و واردات) شود. نرخ ارز یکی از عوامل تعیین کننده تولید و رشد اقتصادی کشور به‌شمار می‌رود که از مسیرهای متفاوت اثرات متضادی بر تولید می گذارد.
افزایش هزینه‌های تولید و کاهش توان رقابتی صنایع به‌دلیل عدم امکان پیش‌بینی نرخ ارز، کمبود سرمایه در گردش بنگاه‌ها و اختلال در سیستم خریدها و معاملات اقتصادی، از مهمترین اثرات نوسان نرخ ارز بر بخش های تولیدی است.
ابراهیم رزاقی، کارشناس مسائل اقتصادی و استاد دانشگاه در گفت و گو با خبرنگار «رازق» با اشاره به اینکه تنها یک عرضه کننده در بازار دلار وجود دارد و بقیه تقاضا کننده هستند، اظهار کرد: دولت تنها عرضه کننده دلار در کشور است که او هم این ارز به دست آمده را از طریق صادرات مواد خام و پتروشیمی به دست می آورد.
وی با توجه به کاهش قیمت مواد نفتی و به دنبال آن کاهش درآمدهای ارزی دولت، افزود: دولت زمانی نفت را با قیمت بشکه ای 130 تا 140 دلار می فروخت در حالی که در ماه های اخیر این قیمت به زیر 30 دلار رسیده و امکان دارد در سال آینده کمتر از این هم بشود.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران با عنوان اینکه دلار ارزان مستلزم افزایش درآمدهای ارزی دولت می باشد، افزود: اگر به دنبال بررسی این باشیم که قیمت دلار را چگونه می توان پایین آورد باید گفت که با افزایش درآمدهای ارزی دولت عرضه در بازار ارز افزایش خواهد یافت و به دنبال آن با کاهش قیمت در این بازار مواجه خواهیم بود.
رزاقی ادامه داد: اما یک موضوع بسیار اساسی که در اقتصاد ایران تقریبا فراموش شده است و آن اینکه اصلا دلار ارزان چقدر به نفع جامعه اقتصادی ماست؟
وی با بیان اینکه در زمان محمدرضا شاه هم چنین اتفاقی رخ داده بود، عنوان کرد: در آن زمان هم مدت زمانی نرخ دلار پایین بود و حدود 7 تومان بود، اما تا سال 50 چون تورم داخل ایران بسیار ناچیز و تا حدود 2 درصد بود مضرات دلار ارزان خودش را نمایان نمی‌کرد اما به محض اینکه پس از سال 1350 تورم در ایران آغاز شد دلار بصورت یک آمپر تخریبی  اقتصاد درآمد و همه چیز به واردات وابسته شد.
این کارشناس اقتصادی بااشاره به روش محاسبه ارزش واقعی دلار گفت: ارزش واقعی دلار در کشور ما بر حسب ریال سنجیده می شود با این حال اگر بخواهیم ارزش واقعی دلار را برحسب ریال یا تومان محاسبه کنیم اینطور می شود که اول باید ببینیم تورم به چه میزان ارزش ریال را کاهش داده است.
وی اضافه کرد: در یک بررسی ساده متوجه می شویم که ارزش ریال از سال 1350 تاکنون چیزی حدود 1000 برابر کاهش یافته که این میزان افت ارزش ریال را با نوسانات قیمت خود دلار که محاسبه کنیم ارزش واقعی دلار به نسبت ریال چیزی حدود 7 تا 9 هزار تومان خواهد بود.
وی گفت: در حال حاضر دلار در کشور ما با قیمتی حدود 3500 تومان بفروش می رسد که با توجه با محاسباتی که کردیم چیزی حدود 100درصد از قیمت واقعی آن کمتر بفروش می‌رسد و از طرف دیگر جنسی که در کشور ما تولید می شود با هزینه هایی بر اساس ریالی تولید می شود که ارزش آن را تورم کاهش داده و به همین دلیل است که هزینه‌های تولید در کشور ما در مقایسه با تورم بالا می‌افتد.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران بیان کرد: از همین رو اگر بیاییم دلار را با قیمت همان 7 تا 9 هزار تومان بفروشیم ارزش دلار با هزینه های داخلی تقریبا برابری می کند و در نتیجه تولید کننده داخلی خیلی راحت می تواند با تولید کننده های خارجی رقابت کند.
وی با اشاره به نتایج فروش دلار با قیمتی ارزان تر از قیمت واقعی یا همین قیمت فعلی، عنوان کرد: نتیجه این کار این می شود که واردات هر جنسی به صرفه تر می شود از تولید آن در داخل کشور و در واقع با چنین کاری دولت به تولید کنندگان خارجی یارانه تولید می دهد در قالب تقویت ارزش ریال در حالی که ارزش ریال باید بر اساس تولیدات داخلی و صادرات  مشخص شود نه با کاهش ارزش دلار نسبت به ریال!
وی با بیان اینکه این کار موجب تقویت صوری ارزش دلار خواهد شد به این صورت که این توانایی را برای رقابت کالای خارجی با کالای داخلی بوجود می آورد، گفت: در واقع چنین کاری را می توان برنامه ریزی برای نابودی تولید داخلی دانست که با این کار تولید داخلی روز به روز تنزل خواهد یافت و دلال بازی و رانت وارد اقتصاد خواهد شد.
رزاقی با تأکید بر اینکه در سیاست های قیمت گذاری دلار در کشورمان باید تجدید نظر کنیم، تصریح کرد: چرا ما باید دلاری را که در کشورمان در قبال فروش مناطبع طبیعی و خدادادی خود آن هم به صورت خام فروشی و نه به صورت محصول نهایی با ارزش بدست می آوریم ارزان بفروشیم؟!
وی ادامه داد: ما ذخایر خدادادی خود را مفت به خارجی ها می دهیم و در چنین فضایی هم از لحاظ نابود شدن این منابع و هم اینکه بالاخره تولید داخل باید حمایت شود باید نرخ دلار تجدید نظری داشته باشیم ودر واقع قیمت دلار را طوری تعیین کنیم که حداقل با نرخ تورم هماهنگی داشته باشد تا موجب مسائل ذکر شده نشود.
کارشناس اقتصادی با ذکر مثالی عنوان کرد: به طور مثال کشورهای مثل چین، کره و ژاپن نرخ دلار دلار را بسیار بالا تعیین کردند؛ به همین خاطر الان کشورهای صادر کننده هستند و در واقع تولید کننده ها کالای خود را تولید می کنند و پس از صادرات ارز بدست آمده را به بانک مرکزی خود می دهند و با فروش ارز بدست آمده سود نصیبشان می شود.
وی ادامه داد: دقیقا کشوری برعکس ما چراکه مردم کشور ما بیشتر به دنبال این هستند تا هرطور که شده دلار را از بانک مرکزی بدست بیاورند آنگاه با آن به واردات کالا و کسب سود بپردازند، در واقع کشور ما بر خلاف کشور هایی مثل چین و کره کشوری وارد کننده است.
رزاقی در پایان خاطر نشان کرد: وقتی ما شرایطی را بوجود بیاوریم که با افزایش قیمت دلار اتکا به خودمان را بالا ببریم بسیاری از مشکلات ما از جمله مشکلاتی اشتغال، رکود و تورم از بین خواهد رفت و از همه مهمتر اینکه دیگر به هیچ کشوری وابسته نیستیم که بخواهد ما را تهدید به تحریم و یا هر چیز دیگری کند.
انتهای پیام/

چهارشنبه ۳۰ دی ۱۳۹۴ ساعت ۱۳:۳۳