علوم انسانی در کشورمان با مبانی دینی تئوریزه نشده است

به گزارش سرویس مذهبي تفتان ما، مالک شجاعی جشوقانی عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در نشست «از علوم انسانی شهر خدا تا علوم انسانی شهر دنیا» در این پژوهشگاه طی سخنانی عنوان کرد: کتاب شهر خدای اگوستین قدیس، فیلسوف متکلم مسیحی قرن چهارم میلادی یکی از مهمترین کتاب‌های کلاسیک جهان است که در آن نویسنده به تقابل بین شهر دنیا و شهر خدا می‌پردازد.
وی با اشاره به اینکه در فرهنگ غرب و تا حدودی مقاطعی از فرهنگ اسلامی کتاب‌هایی کلاسیک ناظر بر وضع انضمامی زمانه منتشر می‌شد، اظهار داشت: در سال 410 میلادی که امپراطوری روم سقوط می‌کند، جامعه مسیحیان با این شبهه مواجه می‌شود که عامل سقوط روم گرایش به مسیحیت بوده است.
شجاعی در ادامه افزود: پس از آن اگوستین دفاعی کلامی ـ فلسفی می‌کند و در همین کتاب نشان می‌دهد که اتفاقاً مسیحیت نه تنها عامل انحطاط نبوده بلکه فلسفه تاریخ و سیاستی که منتهی به شهر دنیا می‌شود ـ‌خواهیم دید همان مدرنیته، علم جدید و تکنولوژی است ـ اگر هم ناکارآمد است، به جهت توجه به فلسفه تاریخ و الاهیت منتهی بر شهر دنیا است و اتهام متوجه فیلسوفان شهر دنیا می‌شود.
این نویسنده با تأکید بر اینکه در چند دهه اخیر ایران مدام با چند چالش روبه رو بوده است، توضیح داد: یکی ضعف در مبانی نظری که بخشی از آن،‌ عدم نسبت تئوریزه شده علوم انسانی با مبانی دینی است. بخش دوم ناهمسازی خود مبانی نظری علوم انسانی است که به غیر بومی بودن و عدم توان علوم انسانی برای حل مسائل موجود در کشور باز می‌گردد.
وی همچنین افزود: مشکل سوم بحث ترجمه‌زدگی علوم انسانی در ایران و عدم به روز بودن منابع آموزشی علوم انسانی است. زمانی که ما درباره علوم انسانی صحبت می‌کنیم باید بدانیم علوم انسانی پوزیتویسم و سپس هرمنوتیک و مکتب انتقادی را تجربه کرده است و نهایتاً اکنون به پست مدرنیسم رسیده است بنابراین فهم جایگاه نیوتن برای فهم علوم انسانی مدرن، بسیار مهم است.
وی در ادامه یادآور شد: مشکل دیگر نیز غیر بومی بودن و ناتوانی از گره‌گشایی معضلات جامعه است که گفته می‌شود اگر بر این حوزه‌ها تمرکز شود، نسبت ما با سنت‌های موجود مشخص شود ما در این حوزه هم صورت مسئله برایمان شفاف است و پاسخ‌ها نیز مشخص می‌شود، بنابراین در صورتی که شرایط اینگونه باشد با آمد و رفتن یک وزیر نباید همه چیز تغییر کند و یک بار بحث بومی‌سازی، یک بار علوم میان‌رشته‌ای و سایر مواقع هم بحث اسلامی‌سازی مطرح شود.
شجاعی جشوقانی در بحث دیگری از صحبت‌های خود گفت: ابتدا باید برای خود مشخص کنیم با کدام علوم انسانی صحبت کنیم. زمانی که این را مشخص کردیم،‌ انتظارات و پاسخ‌های ما هم مشخص می‌شود. علوم انسانی در کشورهای مختلف حتی در دوره معاصر تعابیر مختلفی داشته است مثلا در آمریکا علوم اجتماعی و عقلی بیشتر مطرح می‌شود، در آلمان علوم انسانی همان ریشه در روح هگل دارد، در فرانسه هم علوم انسانی رنگ پوزیتویستی دارد و در ایران هم آثار کلاسیکی که ترجمه شده تأثیرات خود را گذاشته است.
انتهای پیام/ فارس

چهارشنبه ۳۰ دی ۱۳۹۴ ساعت ۱۰:۱۰