تفتان ما - فقه حکومتی مترادف با فقه سیاسی نیست

عضو پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با تأکید بر اینکه فقه حکومتی مترادف با فقه سیاسی نیست، گفت: منظور از فقه حکومتی نگرشی محسوب می‌شود که فقیه بر اساس آن حاکمیت سیاسی شیعه را مدنظر قرار می‌دهد.

به گزارش سرویس مذهبي تفتان ما، حجت‌الاسلام سید سجاد ایزدهی، عضو گروه سیاست پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به مناسبت نزدیک‌شدن به ایام پیروزی انقلاب اسلامی و نقش تأثیرگذار رهبری انقلاب توسط امام خمینی(ره) اظهار داشت: یکی از نکات مهمی که بنیانگذار کبیر انقلاب بدان بسیار توجه داشته و در راستای تحقق آن تلاش کردند، بحث فقه شیعه و فقه حکومتی است.
نویسنده کتاب «فقه سیاسی امام خمینی (ره)» در ادامه افزود: فقه شیعه از دوران هزار ساله گذشته تاکنون مورد تجربه قرار گرفته است و تحولات زیادی را نیز از سر گذرانده است، در این راستا مکاتب زیادی پرورش پیدا کرده‌اند هرچند در برابرش فقه اهل سنت و مباحث حقوقی غربی قرار گرفته اما آنها نتوانسته پاسخگوی پرسش‌های زمانه خود در طول تاریخ باشد.
حجت‌الاسلام ایزدهی با اشاره به تاریخچه مذهب شیعه در ایران و ورود فقه شیعه گفت: از دوران صفویه که مذهب اسلام در ایران به رسمیت شناخته شد، فقهای شیعه مباحث حکومتی و سیاسی خود را در قالب ولایت فقیه عیان کردند،‌ کتب فقهی تألیف شد و مباحثی در عصر غیبت مطرح شد، مباحثی که تا پیش از آن به صورت تقیه مطرح می‌شد بنابراین فقها به شرایط و پرسش‌های گذشته پاسخ می‌دادند و به بیدارسازی مردم می‌پرداختند.
نویسنده اثر «مبانی فقهی نظارت بر قدرت از دیدگاه امام خمینی (ره)» با تأکید بر اینکه مباحث فقه شیعه از حوزه‌های محدود فراتر رفته و به نیازهای اجتماعی و حکومتی نیز کشیده شده است، گفت: در دوره انقلاب مشروطه بسیاری اندیشمندان ما کنار گذاشته شدند و فقها در حوزه‌های سیاسی امکان اظهارنظر نداشتند ناچار سکوت کردند.
حجت‌الاسلام ایزدهی با تأکید بر اینکه در عصر امام خمینی (ره) و با ظهور انقلاب اسلامی ایران دوباره فقه سیاسی شیعه به منصه ظهور رسید، افزود: البته دیدگاه فقهایی نظیر آیت‌‌الله بروجردی نیز در طرح نظریه ولایت فقیه مؤثر و راهگشا بود، اما در هر صورت حرکت امام خمینی (ره) در ابعاد نظری و عملی تحول عظیمی در فقه سیاسی شیعه ایجاد کرد.
وی با تأکید بر اینکه حضرت امام توانست دیدگاه نو و جامعی در عرصه ولایت فقیه بیان کند، توضیح داد: این نظام در عرصه عمل براساس آموزه‌های فقه شیعه در ایران اسلامی پایه گذاری و عملیاتی شد. بهره وری فقه در جامعه در راستای کارآمدی نظام افزایش با حضور امام خمینی (ره) معنی پیدا کرد.ایشان مهمترین بعد فقهی را عملیاتی شدن آن در تک تک جریانات زندگی مردم و سایر مسائل زندگی شخصی افراد می داند و معتقد است که فقه اسلامی در بستر نظام سیاسی جلوه‌گر می شود.
ایزدهی، امام خمینی (ره) را به عنوان معمار حکومتی با شریعت در عصر حاضر می‌توان شناخت، یادآور شد: بنابراین این نکته را باید توجه کرد که فقه فردی تنها نیازهای فردی و شخصی را برآورده می‌کند درحالیکه فقه مرتبط با حکومت همه جنبه‌های فقهی از زوایای زندگی فردی تا اجتماعی و سیاسی انسان را مدنظر دارد.
این مدرس دروس عالی حوزه با تأکید بر اینکه فقه حکومتی نباید مرادف با فقه سیاسی مدنظر قرار بگیرد، توضیح داد: منظور از فقه حکومتی نگرشی محسوب می‌شود که فقیه براساس آن حاکمیت سیاسی شیعه را مدنظر قرار می‌دهد و به رفع نیازهای حکومت دینی براساس آن و استنباط‌های خود می‌پردازد. انسان‌ها بر این اساس به عنوان فردی از حکومت اسلامی هستند نه انسان‌هایی بریده از جامعه و حکومت! به تعبیر حضرت امام اگر نتوان مسائل حکومتی را عملیاتی ساخت و وارد زندگی دینی و دنیایی مردم کرد، ناخودآگاه کارآمدی حکومت از دست می رود.
ایزدهی اظهار داشت:‌ امام راحل قرائتی فراشمول از فقه شیعه کسب کرده است، این قرائت همه عرصه‌های زندگی افراد را در بر می‌گیرد و پیوند مستحکمی با جامعه و حکومت دارد، فقیه در این راستا باید نگرشی همه جانبه به ابواب فقه از عبادت تا فرهنگ و اقتصاد داشته باشد و به اداره کشور بپردازد.
انتهای پیام/ فارس