تفتان ما - رشاد: رهبری در نامه به جوانان غربی «فطرت»‌ را مخاطب قرار دادند

رشاد: رهبری در نامه به جوانان غربی «فطرت»‌ را مخاطب قرار دادند

رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت:‌ رهبری حتی در نامه خود به جوانان غربی به آیات و روایات و حتی انجیل و تورات نیز تمسک نجستند، بلکه تصور می‌کنم با وجدان و فطرت مخاطب، تخاطب کردند.

به گزارش سرویس مذهبي تفتان ما، هم ‌اندیشی علمی «اسلام و جوان غربی: چالش‌ها و چشم‌اندازها (بررسی و بازخوانی دو نامه رهبر معظم انقلاب اسلامی به جوانان غرب)» صبح امروز (دوشنبه 17 اسفند) با حضور حجت‌الاسلام علی ذوعلم دبیر علمی این هم‌اندیشی، آیت‌الله علی‌اکبر رشاد رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، حجت‌الاسلام ابراهیم کلانتری رئیس نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه تهران و حجت‌الاسلام رضا غلامی رئیس موسسه پژوهشی علوم انسانی اسلامی با مشارکت جمعی از دستگاه‌های علمی و فرهنگی کشور و اساتید حوزه و دانشگاه در تالار استاد شهیدی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران آغاز شد.
در مراسم افتتاحیه آیت‌الله رشاد طی سخنانی با اشاره به سبک خاص مخاطب‌پروری در نامه‌های رهبری به جوانان غربی، عنوان کرد: این شیوه، شیوه رایج انبیاء است، یعنی مخاطبه با وجدان انسان‌ها که هدف از آن انتقال مجموعه‌ای مبانی معرفتی است.
وی در ادامه افزود: ما انسان را موجودی ذاتمند می‌دانیم بر خلاف کسانی که انسان را فاقد ماهیت و ذات می‌دانند بنابر این، این انسان خوش‌سرشت و دارای سرشت الهی است. در این موجود چیزی به نام فطرت نهفته است. بنابر این وجود آدمی آنچنان است که هم در ساحت معرفت و شناخت و هم در ساحت گرایش و کنش و رفتار این فطرت بروز می‌کند. فطرت غیر از عقل است. آیات فراوان قرآن کریم این مدعا را اثبات می‌کند که انسان دارای فطرت و فطرت او الهی است.
آیت‌الله رشاد با توضیح تفاوت بین واژه فطرت و خلقت عنوان کرد: درست است که هر دوی آنها بر وزن فعله است،‌ اما فطرت نکته‌ای دارد، فطرت به آفرینش بی‌پیشینه گفته می‌شود خلقتی که ابداعی و بی‌مثال است. انسان دارای خلقتی خاص و بی‌پیشینه است قرآن در آیات بسیاری به این امر اشاره و تأکید می‌کند که انسان الهی است. حتی در مواجه با کافر نیز توضیح می‌دهد که می‌توان از وجدان استفاده کرد.
وی با اشاره به روایات ائمه اطهار (ع) عنوان کرد: حدیث پیامبر (ص) این است که خدا هر مولودی و بچه‌ای که زاده می‌شود را بر فطرت زاده می‌شود. یعنی در وجودش وجدان می‌کند. بشر در وجودش به خالقیت حق‌تعالی اذعان می‌کند. حتی می‌‌گویند انسانی که در کشتی شکسته‌ای در اعماق دریا در حال مرگ قرار گرفته در درونش امید دارد و می‌داند که خدایی او را نجات می‌دهد ما از این نکته درمی‌یابیم که در مقام تخطئه نیستیم اما از نقطه تخاطب غافلیم.
آیت‌الله رشاد با بیان اینکه این خیلی خوب است که در برخورد اولیه با مخاطب ارتباط عقلی برقرار کنیم، یادآور شد: در وهله اول امکان مقابله با وجدان مخاطب نیست بنابر این بهتر است به روش عقلی وارد شویم. زمانی ما در قم استادی داشتیم که مخالف فلسفه بود و نظر مثبتی نیز به مرحوم علامه طباطبایی نداشت گر چه خود علامه هم او را راهنمایی می‌‌کرد. یکی از اساتید دیگرمان به ایشان گفته بود که شما باید دل علامه را به دست بیاورید. خود ایشان به ما می‌‌گفت برای مواجهه با توده‌ای‌ها و مارکسیست‌ها چاره‌ای نداریم جز اینکه با فلسفه کار کنیم، به هر حال ما باید از فن برهان و استدلال عقلی به موقع استفاده کرده و حتی از عدله نقلی نیز بهره‌مند شویم.
* غرب شعار عقلانیت سر می‌دهد اما علاقه چندانی به آن ندارد
وی همچنین اظهار داشت: برخی از اهل منبر و فضلای جوان شبکه‌های صدا و سیما را می‌بینم که مورد استقبال جوانان قرار می‌گیرند و گاهی حتی از آیه و روایات نیز استفاده نمی‌کنند، برخی از این‌ها از همین شیوه تخاطب با وجدان مخاطب بهره می‌گیرند. من تصور می‌کنم نامه رهبری و طرز تخاطب ایشان با مخاطب یک سبک‌شناسی خاصی دارد. ایشان با عامه مخاطبان غربی مواجه بودند که به رغم شعار عقلانیت باز هم چندان علاقه‌ای بدان ندارند.
رئیس پژوهشگاه فرهنگ اندیشه اسلامی در بخش دیگری از سخنانش عنوان کرد: رهبری حتی در نامه به آیات و روایات و حتی روایات انجیل و تورات نیز تمسک نجستند بلکه بیشتر تصور می‌کنم با وجدان و فطرت مخاطب تخاطب کردند. ایشان در این نامه با اشاره به جنگ‌های غرب و تاریخ سیاه آنها به روشنفکران غربی که در صدد تغییر تاریخ هستند اشاره کرده و بیان می‌کنند که جریان وسیعی در حال تغییر تاریخ با برخوردی هرمنوتیکی است.
آیت‌الله رشاد در ادامه افزود: پرسش رهبری از جوانان غربی بدین دلیل است که وجدان عمومی آنها را بیدار کند تا در عین حال واقعیت را ببینند و قبول کنند که وجدان عمومی غرب با تأخیر بیدار می‌شود. ایشان تأکید می‌کنند که باید امروز را مطالعه و نقد کرد و خیلی زیرکانه غرب را زیر سوال می‌برند.و پرسش می‌کنند که چرا روشنفکران و سیاست‌مداران غرب که مدعی آینده‌پژوهی هستند آینده و گذشته را می‌بینند اما حال را نمی‌بینند و چرا از شکل‌گیری آگاهی عمومی جلوگیری می‌کنند.خود سیاست‌گذاران غربی در برابر این نامه سکوت اختیار کردند.
وی همچنین اظهار داشت: رهبری در این نامه تلاش دارند این مضمون را برسانند که اسلام دین تقلبی نیست و اسلام واقعی با داعش برابر نیست. اسلام ناب همانی است که تمدن‌ساز بوده است. ایشان نگاه و مخاطب غربی را به خوبی در نظر گرفته‌اند و به لحاظ سبک‌شناسی از شیوه مخاطبه با وجدان استفاده کرده‌اند، شاید گمشده خود ما اصحاب گفتمان انقلاب نیز همین باشد که با جامعه و وجدانمان چنین مواجهه‌ای نداریم.
وی در پایان عنوان کرد: امروزه بسیاری از مسائل و دغدغه‌های طبقات فرهنگی غرب جهان را مردم شرق جهان هم دارند. جوانی که یکسره صبح تا شب پای ماهواره در قلب تهران نشسته است هم در غرب زندگی می‌کند، این جوان هم مثل جوان غربی است با او هم به همین شکل باید مخاطبه داشته باشیم.
بر اساس این گزارش، هم‌اندیشی علمی اسلام و جوان غربی که با محوریت پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و تعدادی از دستگاه‌های معتبر علمی فرهنگی کشور در دانشگاه تهران آغاز شده با ارائه مقالات برتر علمی از سوی اساتید حوزه و دانشگاه و نشست‌های نقد و بررسی پیرامون آنها تا عصر امروز 17 اسفند ادامه خواهد داشت.
انتهای پیام/ فارس