تفتان ما - ایرانیان از چه زمانی با «کانت» آشنا شدند

عضو هیئت علمی مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران گفت: کانت در اخلاق نوآوری داشته اما ریشه‌های مباحث اخلاقی او در مکاتب فلسفی پیش از خودش مطرح بوده است.

به گزارش سرویس مذهبي تفتان ما، شهین اعوانی، عضو هیئت علمی مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران درباره اهمیت بحث اخلاق و پرداختن کانت به این مبحث عنوان کرد: کانت یکی از مهمترین اندیشمندان قرن بیستم است که به حوزه اخلاق توجه کرده است، حتی درباره وی گفته‌اند که از پایان قرن هجدهم هیچ اندیشه‌ای در فلسفه نبوده که به نوعی از فلسفه او نشئت نگرفته باشد!
وی با اشاره به اینکه ایرانیان از حدود 150 سال قبل با این فیلسوف آلمانی آشنا شده‌اند، اظهار داشت: برخی این مراحل را به سه دسته تقسیم کرده‌اند، نخست مرحله آشنایی گذرا در سال‌های 1242 تا 1315 هجری شمسی است که البته در این دوره آرائش به شناخت نرسیده است.
اعوانی در ادامه افزود: در دوره‌های دیگر اما آثار او مورد ترجمه قرار گرفته است و حتی کتاب‌هایی مستقل نیز درباره او در ایران منتشر شده که البته در این چند سال اخیر سیر شناخت او رشد صعودی پیدا کرده است.
وی اظهار داشت: نخستین کتابی که از کانت در ایران ترجمه شد، «نقد عقل محض» در سال 1781 نوشته و در سال 1983 در ایران توسط شمس‌الدین ادیب سلطانی با عنوان «سنجش خرد ناب» آن را ترجمه کرده است.
عضو هیئت علمی موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران با بیان اینکه بیشتر توجه به کانت در ایران در حوزه عقل نظری است، توضیح داد: درحالیکه در غرب توجه به او در بعد عقل عملی است.
وی درباره تفاوت‌های روشنفکری ایرانی و روشنگری کانت گفت: منظور تعریف کانت به جایگاه انسان در فلسفه مرتبط است به بلوغ فکری، اعتقادی، خودباوری مربوط است درحالیکه گاها در ایران تصور می‌شود که شعار روشنفکری در ایران به شعار روشنفکری کانت خیلی متفاوت است. بنابراین در چند دهه اخیر در غرب بسیار تلاش شده که به بعد عملی تفکر اخلاقی کانت توجه کنند یعنی تفکرات کانت را به قانون، سیاست، حقوق، اخلاق، تعلیم و تربیت و ... نزدیک کنند.
اعوانی با بیان اینکه کانت در اخلاق نوآوری داشته اما ریشه‌های مباحث اخلاقی او در مکاتب فلسفی پیش از خودش مطرح بوده است، اظهار داشت: البته اخلاق کانت به اخلاق فلاسفه یونان و اخلاق مسیحیان کاملا نزدیک نیست.
وی اظهار داشت: فلسفه کانت با تعلیمات مسیح متفاوت است، چرا که براساس مسیحیت، خداوند منشأ و غایت اخلاق است درحالیکه آنچه به اخلاق کانت نزدیک است، تفکر یونانی و قطع رابطه با مسیحیت است اما باز وی در جای دیگری به تعلیمات مسیح نزدیک می‌شود.
عضو هیئت علمی مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران در پایان اظهار داشت: کانت معتقد است که نمی‌توان سعادت را مبنای اخلاق دانست درحالیکه در تاریخ فلسفه ، اخلاق مداوم با سعادت همراه بوده است.اما با این حال وی معتقد است که شرط زندگی شرافتمندانه زیستن تکلیف هر ذات خردمند است. اما هر کس که بخواهد سعادتمند شود می‌تواند تلاش کند و سعادتمند شود.
انتهای پیام/ فارس