به گزارش سرویس سيستان و بلوچستان
تفتان ما، محسن روشنپژوه که به مناسبت هفته بهزیستی به سیستان و بلوچستان سفر کرده، این استان را یکی از استانهایی معرفی کرد که مصرف مواد مخدر در آن زیاد بوده و از طرفی نخستین استانی است که مرکز ترک اعتیاد برای کودکان و نوجوانان راهاندازی کرده و در مرحله آزمایشی و پایلوت با هماهنگی بینبخشی مسؤولان مربوطه بسیار موفق عمل کرده است.
فارس: عملکرد سیستان و بلوچستان در بحث پیشگیری و درمان اعتیاد چگونه بوده است؟
روشنپژوه: با توجه به فاصله بین شهرها، تراکم جمعیت، همجواری با دو کشور افغانستان و پاکستان و غیره عملکرد بهزیستی سیستان و بلوچستان در حوزه پیشگیری و درمان اعتیاد و مداخلاتی که در استان طراحی شده بسیار خوب و قابل قبول است.
بسیاری از الگوها در این منطقه منحصربفرد است به طوریکه نمونه آن را در سایر استانهای کشور تاکنون نداشتهایم که از جمله آن الگوی درمان کودکان و نوجوانان معتاد است که در این استان برای نخستینبار به عنوان یک الگوی پایلوت از سال 93 آغاز کردیم که با هماهنگی و مشارکت بینبخشی مسؤولان استانی بسیار موفق بود و هم اکنون به عنوان یک اگوی بالغ و کامل شده و دوره آزمایشی را به اتمام رسانده و قابلیت آن را دارد که به سایر استانهای کشور عرضه و ارائه شود.
آسیبهای اجتماعی و الگوی اعتیاد استانها با یکدیگر متفاوت است اما بهزیستی سیستان و بلوچستان در حوزه پیشگیری و درمان اعتیاد بسیار خوب عمل کرده است.
فارس: جایگاه سیستان و بلوچستان از نظر مصرف مواد مخدر کجاست؟
روشنپژوه: پیمایش شیوع شناسی را در کشور آغاز کردهایم و سیستان و بلوچستان جزو آن دسته از استانهایی است که مصرف مواد در آن زیاد است.
در حوزه سازمان بهزیستی مسؤولیت طراحی، استقرار و راهاندازی مراکزی که تحت عنوان ماده 15 مدیریت میشود است که در کل کشور در تنوعات مختلف مراکز درمان، بهبودی و کاهش آسیب داریم.
فارس: آمار جمعیت زنان معتاد در کشور در حال افزایش یا کاهش؟ لطفا در این زمینه توضیح بفرمایید؟
روشنپژوه: در مطالعهای که انجام دادهایم جمعیت مصرف کنندگان مواد در جنس زن رو به افزایش است هفت درصد از خدمت گیرندگان ما در کشور زن است در استان سیستان و بلوچستان همین درصد صدق میکند
فارس: چه تعداد مرکز ترک اعتیاد در کشور فعال است؟
روشنپژوه: بالغ بر 2600 واحد و مرکز ارائه خدمات درمان و کاهش آسیب در کشور هستند که در الگوهای متنوع فعالیت میکنند از جمله آنها مراکز سرپایی، مراکز اقامتی، درمان خاص با الگوی اجتماع محور و مراکز کاهش آسیب است.
مراکز گذری سیار را نیز سال گذشته راهاندازی کردیم به نام موبایل سنتر و سرپناههای شبانه شلتر داریم که در کنار سایر خدمات ما یک الگوی جدید است.
سازمان بهزیستی تنها دستگاه دولتی است که با مشارکت بسیار بالای نهادهای اجتماعی، جمعیتهای خیریه، مشارکتهای مردم توانسته بسته کامل پیشگیری اولیه، درمان، کاهش آسیب و حمایتهای اجتماعی، بهبودی، جامعه پذیری و توانمندسازی اعتیاد در کشور را مستقر کند.
استانهای دیگری هم هستند که نیاز دارند تحت این برنامه قرار بگیرند از جمله تهران و با همین الگو که البته استقرار این برنامه نیاز به تعامل و هماهنگی بین بخشی دستگاههای مربوطه با هم دارد زیرا این الگو در استان با هماهنگی بین بخشی مسؤولان مربوطه موفق بوده است و قطعا اگر این آمادگی در سایر استانهایی که نیاز دارند ایجاد شود، قطعا این مراکز در آنجا هم راهاندازی میشود.
تمام این بسته در این استان استقرار پیدا کرده حتی تنها مرکز درمان اعتیاد کودکان و نوجوانان در سیستان و بلوچستان نهایی شده که در هیچ کجای کشور این مرکز را نداریم.
فارس: در استانهای دیگر مراکز ترک اعتیاد برای کودکان و نوجوانان وجود ندارد، چون نیاز ندارند یا نیاز دارند اما هنوز راهاندازی نشده است؟
روشنپژوه: استانهای دیگری هم هستند که نیاز دارند تحت این برنامه قرار بگیرند از جمله تهران و با همین الگو که البته استقرار این برنامه نیاز به تعامل و هماهنگی بین بخشی دستگاههای مربوطه با هم دارد زیرا این الگو در استان با هماهنگی بین بخشی مسؤولان مربوطه موفق بوده است و قطعا اگر این آمادگی در سایر استانهایی که نیاز دارند ایجاد شود، قطعا این مراکز در آنجا هم راهاندازی میشود.
*راهاندازی مراکز ترک اعتیاد کودکان در استانهای مختلف کشور
در این مرکز یک بسته کامل شامل شناسایی فرد، ارزیابی او در مراکز بهزیستی، درمان و بخش سم زدایی او به مدت یک یا دو هفته در بیمارستان است که بعد از بهبودی اولیه دوباره به بهزیستی بر میگردند در واحدهای دخترانه یا پسرانه بخش غیردولتی مستقر و بعد توسط روانشناس و مددکار مداخلات لازم انجام میشود، در مرحله بعد با آموزش و پرورش و نهضت سواد آموزی برای سوادشان هماهنگی لازم انجام شده و بعد از دوره سه ماهه ارزیابی روانشناسی نشان میدهد که آیا توان بازگشت به خانواده را دارد یا خیر؟
در این میان اگر خانواده فرد آسیبدیده اجتماعی باشند و فرد معتادی در آن خانواده باشد قطعا این فرد که پاک شده به آنها تحویل نشده و در مراکز شبه خانواده بهزیستی ادامه مراحل بهبودی و درمان را میگذراند که مراکز شبه خانواده در سیستان و بلوچستان به خوبی در این استان استقرار پیدا کرده است.
فارس: در حال حاضر چه تعداد کودک و نوجوان معتاد در سیستان و بلوچستان بهبود یافته و درمان شدهاند؟
روشنپژوه: در حال حاضر 117 کودک و نوجوان در این استان مراحل درمان را سپری کرده و هماکنون پاک هستند و توانمندیهای اولیه را به دست آورده و قابلیتهای بیشتری را کسب کردهاند و توانمندی های آنها در حال ارتقا است و در رقابتهای ملی فوتسال نیز شرکت کردهاند.
این برنامه برای کودکان و نوجوانان معتاد بسیار اثرگذار بوده و از فاز آزمایشی خارج شده و یک برنامهای است که قابلیت ارائه به سایر استانها را دارد.
فارس: در کل کشور چه تعداد از خدمات درمان و کاهش آسیب بهزیستی استفاده میکنند و چه تعداد بعد از بهبودی مشکل اشتغالشان برطرف شده است؟
روشنپژوه: در سیستان و بلوچستان در سال گذشته 37 هزار نفر تحت پوشش خدمات درمان و کاهش آسیب بودهاند و این رقم در کل کشور نزدیک 600 هزار نفر است.
سال گذشته نزدیک به 200 نفر در استان بعد از بهبودی اولیه در مرحله اشتغالپذیری و حرفه آموزی قرار گرفتهاند و دو سوم آنها اشتغال پیدا کرده و یا سر شغل قبلی خود بازگشتهاند.
سازمان بهزیستی حتی مسکن هم به بهبودیافتهگان واقعی که به یک ثبات روانی اجتماعی، قدرت تعامل و توانمندی رسیده و فاقد مسکن باشد، مسکن تحویل میدهد که در این راستا سال گذشته بالغ بر 600 نفر از این امکان برخوردار شدهاند.
فارس: سالانه چه تعداد با شماره «09628» خط ملی اعتیاد تماس برقرار میکنند و استقبال مردم از این سامانه چگونه است؟
روشنپژوه: مردم از ساعت هشت صبح تا هشت شب میتوانند از هرکجای کشور بدون گرفتن کد به این شماره تماس گرفته و سؤالات و مشاوره لازم را در بحث دریافت کنند.
در سال نزدیک به 400 هزار تماس با این خط برقرار میشود و خدمات مشاورهای و درمان به آنها ارائه میشود و اگر فرد تماس گیرنده نیاز به خدمات درمان داشته باشد، این خط یک بانک اطلاعات دارد و با پرسیدن شهر محل زندگی او، مراکزی که در آن منطقه خدمات درمان را ارائه می کنند به افراد معرفی میشود.
ساعت کاری این سامانه 10 ساعت است که امسال تلاش میکنیم به 12 ساعت افزایش دهیم، 98 درصد تماسها به این خط موفق بوده است.
فارس: چه تعداد از این تماسها از سیستان و بلوچستان بوده است؟
روشنپژوه: 31 صدم تماسهایی که با این سامانه برقرار شده از سیستان و بلوچستان بوده است، در سال 94، هزار و 200 نفر از این استان با این خط تماس گرفته و خدمات مشاورهای لازم را دریافت کردهاند.
فارس: اولویتهای سالجاری در حوزه مرکز پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی چیست؟
روشنپژوه: اولویت ما همیشه پیشگیری است و از مسؤولان استانها میخواهیم در ابتدا تمام تلاش خود را برای پیشگیری داشته باشند زیرا وقتی یک نفر دچار اعتیاد میشود مضرات و هزینهها و آسیبهایی که بر اجتماع دارد، بسیار زیاد است.
امسال الگوی جدید پیشگیری خانه به خانه را میخواهیم پایلوت در کشور انجام دهیم و این استان هم جزو گزینهها است اگر اعلام آمادگی شود در این استان نیز به عنوان پایلوت انجام میشود.
*ارتقا مراکز بهبودی مطابق با الگوی جدید یکی از اولویتهای مهم امسال
توسعه مراکز تی.سی، و ارتقای مراکز بهبودی مطابق با الگوی جدید یکی دیگر از اولویتهای سالجاری است که در استان سیستان و بلوچستان مرکز ماده 15 ایرانشهر مطابق با الگوی جدید راهاندازی شده است.
توسعه مراکز زنان و کودکان و نوجوانان، توسعه برنامه کاهش آسیب با اولویت برنامههای کاهش آسیب برای زنان نیز جزو اولویتهای معاونت پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی است.
فارس: در سیستان و بلوچستان جای کدام یک از مراکز خالی است؟
روشنپژوه: سیستان و بلوچستان مطابق با سیاستهای سازمان عمل کرده و هم مرکز زنان، کودکان، کاهش آسیب و درمان در آن راهاندازی شده و فقط جای مرکز «تی.سی» در این استان خالی است که امیدواریم اقدامات لازم در این زمینه انجام شود.
روشنپژو: با ارتقا مراکز اقامتی کار بسیار مهم و تاریخی در درمان اعتیاد را انجام دادهایم کل مراکز درمانی و اقامتی را سال گذشته با یک روش علمی ارزیابی کردیم و پروتکل اختصاصی تدوین و دستورالعمل آن را اصلاح و آقای محسنی رئیس سازمان بهزیستی ذیل ماده 26 قانون ابلاغش کردهاند و این یک پروتکل پرهیزمدار با الگوی اجتماعی است، که یک حرکت ماندگار در کشور بوده به شرط اینکه مسیر ارتقا را ادامه دهد و نظارت مسؤولان بر آن را تقویت و آموزش در این زمینه نیز افزایش یابد.
------------------------
گفتوگو از مریم سرگزی
---------------------
انتهای پیام/فارس