تفتان ما - ناگفته‌های دیدار ابومازن و خالد مشعل

برخی اخبار حکایت از آن دارند که اعضای دفتر سیاسی حماس در دوحه با دیدار خالد مشعل و ابو مازن کاملا مخالف بوده‌اند و با فشار قطر به این دیدار تن دادند.

به گزارش سرویس یادداشت ومقاله تفتان ماهفته گذشته در حالی محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان و خالد مشعل، رئیس دفتر سیاسی جنبش حماس با هم در دوحه قطر دیدار کردند که شایعه دیدار در دوحه مدتی بود در برخی رسانه‌ها به گوش می‌رسید. علی رغم این شایعات، این دیدار بدون هیچ پیشینه‌ای و به ناگاه اتفاق افتاد و موجب شد غافلگیری محافل سیاسی منطقه‌ای گردید؛ چرا که دیدار مسئولان رده بالای دو جنبش در قالب آشتی ملی امری است که همواره پس از مذاکرات و توافقات حاصل از آشتی ملی اتفاق افتاده است.
اما دیداری که به ناگاه در دوحه برگزار شد این سوال را به همراه داشت که چه هدفی را دنبال می‌کند و چه نتایجی در بر دارد؟ سوالاتی که پاسخ آنها تا حدی در واکنش طرف‌های فلسطینی و منطقه‌ای قابل یافت است.
مواضع اعضای حماس
پس از دیدار دوحه، مسئولان درجه اول حماس واکنش مشخصی نشان ندادند. اما پس از چند روز اخباری که از نوار غزه به گوش می رسید حکایت از نارضایتی مقامات حماس و گردان های قسام داشت. عمده انتقادات با این مضمون بودند که این ابومازن است که موجب محاصره نوار غزه شده است و تمام سختی‌های موجود در نوار غزه و فشاری که بر جنبش حماس می‌آید از سوی او است؛ لذا چرا باید مسئولان دفتر سیاسی حماس با کسی که مسئول رنج‌های مردم غزه و فشارهای موجود بر جنبش حماس است بدون مقدمه دیدار کنند. دیدارهایی که در گذشته انجام گرفت همگی در راستای آشتی ملی و براساس برنامه‌ای مشخص بود اما دیداری که هم اکنون انجام شد، بدون هیچ مقدمه‌ای کاملا بی‌معنی بود.
نکته دیگر ممانعت ابومازن از برگزاری انتخابات شوراهای محلی و شهرداری ها در نوار غزه بود که اخیرا انجام شد این امر موجب می شود برای 4 سال دیگر در نوار غزه شوراهای محلی وجود نداشته باشند و حماس از عرصه سیاسی برکنار باشد.
مواضع داخلی جنبش فتح
در جنبش فتح در سال 2016 بیشتر شاهد اختلافات داخلی بوده ایم و این اختلافات با گذشت زمان شدت گرفته است. محمود عباس به تنهایی تمام مخالفان خود را از گود خارج کرد و تقریبا کسی در میدان نمانده تا برای وی عرض اندام کند. این در حالی است که کشورهای عرب منطقه بارها تلاش کرده اند با اقدامات مختلف ، اوضاع داخلی این جنبش را سامان دهند اما هر بار این ابومازن بوده است که مانع این اقدام شده است. آخرین آنها تلاش کمیته 4 جانبه عربی برای آشتی داخلی فتح وآشتی ملی فلسطین بود که ممانعت ابومازن به زمین خورد. اعضای داخلی فتح نیز وجهی برای این دیدار نمی بینند چرا که بدون مذاکرات قبلی نتیجه ای برای آن نمی توان انتظار داشت.
نشست دوحه فرصتی برای ابومازن
با نگاهی به نکته اخیر باید گفت در حقیقت تنها انگیزه این دیدار از سوی تشکیلات خودگردان تلاش ابومازن برای تثبیت قدرتش در کرانه باختری و حضور یک تنه وی در رأس قدرت است. او که به تازگی اعلام کرده با ریاست مروان برغوثی محبوس برای ریاست تشکیلات خودگردان موافق است به نظر می رسد در حال تدارک اکیپی است که با وی هماهنگی کامل داشته باشند و مانع حضور مخالفانش در هرم قدرت تشکیلات خودگردان، فتح و ساف شود.
انگیزه دوم؛ بازیگری قطر
قطر که پس از شکست اخوان المسلمین در عرصه سیاسی منطقه به کل از بازی های سیاسی خارج شد و تنها با هزینه مالی درسوریه در عرصه ، حضور دارد تلاش می کند خود را به عنوان بازیگری در منطقه معرفی نماید. مهره قطر در این بازی حماس است. قطر، دفتر سیاسی قطر را میزبانی می کند و طی دو سال گذشته تلاش کرده است با کمک های مالی به نوار غزه خود را تنها ناجی این منطقه نشان دهد. این برای آن است که بتواند خود را درمنطقه بازیگر نشان دهد.
برخی اخبار حکایت از آن دارند که اعضای دفتر سیاسی حماس در دوحه با این دیدار کاملا مخالف بوده اند و با فشار قطر به این دیدار تن داده اند. این به معنای آن است که حماس تحت فشارهای سیاسی و اقتصادی مجبور به این دیدار شده است.
نتیجه
با توجه به دو علت اصلی برگزاری نشست دوحه یعنی تلاش ابومازن برای بقا در قدرت و تلاش قطر برای بقا به عنوان بازیگری در عرصه فلسطین و منطقه، می توان گفت دیداری که در دوحه انجام گرفت به هیچ وجه نمی تواند نتیجه‌ای در عرصه میدانی و تصمیم گیری در بر داشته باشد و در حد یک نمایش باقی خواهد ماند. دیداری که با دو انگیزه سلبی و نمایشی برگزار شده است.
یادداشت از سید محمد جعفر رضوی
انتهای پیام/تسنیم