تفتان ما - پوست اندازی تشکیلات خودگردان/ «صائب عریقات» جانشین احتمالی ابومازن

پوست اندازی تشکیلات خودگردان/ «صائب عریقات» جانشین احتمالی ابومازن

سال ۲۰۱۳ محمود عباس به طور رسمی اعلام کرد گزینه مناسب برای ریاست تشکیلات خودگردان پس از وی، صائب عریقات است، حمایت محمود عباس از عریقات مهمترین برگ برنده اوست.

به گزارش سرویس یادداشت ومقاله تفتان ما با رسیدن محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین به سن 81 سالگی تمامی محافل داخلی فلسطین در اندیشه این هستند که جانشین وی کیست؟ محافل داخلی فتح بیش از 2 سال است که ایجاد پستی با عنوان معاون رئیس تشکیلات خودگردان را دنبال می کنند. این روند تا جایی پیش رفت که در جنبش فتح و سازمان آزادی بخش فلسطین نیز پست معاون و جانشین رئیس را دنبال می کنند. گروه های دیگر با پیگیری طرح آشتی ملی فلسطین به دنبال برگزاری انتخابات ریاست تشکیلات خودگردان هستند تا کسی جانشین محمود عباس شود. این مسئله برای طرف های منطقه ای هم اهمیت پیدا کرده و برخی کشورهای منطقه از برخی گزینه های فلسطینی حمایت کرده اند. در این نوشته به معرفی گزینه هایی که به عنوان جانشینان محمود عباس مطرح شده اند خواهیم پرداخت.
صائب عریقات
صائب محمد صالح عریقات، متولد 28 آوریل 1955 شهر قدس است. پدرش در آمریکا بازرگانی می کرد لذا عریقات به آنجا رفت و در دانشگاه سانفرانسیسکو درس خواند. پس از آن مدرک دکترای رشته مطالعات صلح را از دانشگاه برادفورد انگلستان دریافت کرد و تابعیت آمریکایی گرفت. پس از آن بود که به عنوان استاد راهنما در علوم سیاسی در دانشگاه ملی النجاح نابلس مشغول به کار شد. پس از آن 12 سال در روزنامه قدس کار کرد. وی نخستین وزیر ایالات ها (حکومت های محلی) تشکیلات خودگردان بود که در سال 1994 به ریاست یاسر عرفات تشکیل شد. عریقات از سال 1991 تا 1993 در کنفرانس مادرید و سلسله نشست های اسلو نایب رئیس هیئت مذاکرات سازمان آزادی بخش فلسطین بود. وی از سال 1994 به عنوان رئیس هیئت مذاکرات و مذاکره کننده ارشد تشکیلات خودگردان انتخاب شد و تا سال 2010 در این سمت باقی بود. از سال 2010 از این سمت استعفا داد اما با این حال همواره از سوی محمود عباس به عنوان رئیس هیئت مذاکره کننده، پای میز مذاکرات حاضر بوده است.
نقاط قوت عریقات برای جانشینی ابومازن
سال 2013 محمود عباس به طور رسمی اعلام کرد گزینه مناسب برای ریاست تشکیلات خودگردان پس از وی ، صائب عریقات است. حمایت محمود عباس از عریقات مهمترین برگ برنده او است. ابومازن تنها از عریقات رسما حمایت کرده است و حمایت او از هیچ گزینه دیگری به طور رسمی نبوده است و در حد رایزنی قرار داشته است. عریقات با این حمایت از حمایت داخلی فتح و ساف و حامیان مردمی ابومازن برخوردار خواهد شد و این به معنای جلب حمایت کامل فتح و ساف است که هم اکنون قدرت را در دست دارند.
نقاط ضعف عریقات
عقب نشینی و امتیاز دهی به صهیونیست‌ها در پرونده مذکرات
سال 2010 شبکه الجزیره قطر طی برنامه‌ای سریالی اسناد را از مذاکرات تشکیلات خودگردان با رژیم صهیونیستی فاش کرد که در تمامی آنها نشان داده شده بود، مذاکره کنندگان فلسطینی در تمامی مذاکرات از خواسته های خود عقب نشینی کرده، اقدام به امتیاز دهی کرده اند. در تمامی این اسناد، رئیس هیئت مذاکرات و مذاکره کننده ارشد تشکیلات خودگردان صائب عریقات بود. این اسناد اخذ رشوه های فراوانی را ثابت می کرد که هیئت مذاکره کننده فلسطینی از صهیونیست ها گرفته بود. در برخی از این اسناد عریقات و هم تیمی هایش در مقابل دریافت مبالغی رشوه، زمین هایی را در چند صد متری مسجد الاقصی به صهیونیست ها فروخته بودند و یا واسطه گری فروش زمین به صهیونیست ها را انجام داده بودند. این رسوایی به قدری بزرگ بود که به رغم تکذیب آن از سوی محمود عباس و مسئولان تشکیلات خودگردان به استعفای عریقات و قبول آن از سوی ابومازن منجر شد.
رسوایی اخلاقی
در شبکه های اجتماعی طی سال های گذشته فیلم های فراوانی منتشر شده اند که در آنها از رسوایی اخلاقی عریقات خبر داده اند اما تمامی آن موارد اموری بوده اند که هیچ گاه به اثبات نرسیدند. اما درسال2011 پس از انتشار اسناد الجزیره زیپی لیونی، رئیس وقت حزب کادیما در سرزمین های اشغالی رسما اعلام کرد براساس مجوزی که از خاخام های یهودی اخذ کرده است اجازه داشته برای تأمین منافع رژیم صهیونیستی اقدام به برقراری رابطه نامشروع با برخی سران عرب کند. وی اذعان کرد که این اقدام را انجام داده است و به آن افتخار می کند. لیونی از امیر وقت قطر – که پدر امیر کنونی است- و صائب عریقات نام برد و اعلام کرد به واسطه برقراری رابطه نامشروع جنسی از آنها امتیازاتی را اخذ کرده است. این ماجرا تقریبا تمام آبرو و حیثیت عریقات را در جامعه فلسطین و مردم منطقه از بین برد.
موقعیت عریقات بین گزینه‌های جانشینی ابومازن
عریقات کسی است که اعلام کرده است علاقه‌ای به ادامه کار سیاسی ندارد و بارها گفته است مذاکره در مسئله فلسطین کاری عبث و بیهوده است. به دلیل تخریبی که به شخصیت وی براثر رسوایی های اسناد الجزیره و رسوایی اخلاقی، وارد شده است از محبوبیت لازم برخوردار نیست. ضمن آنکه تا کنون صهیونیست ها و جناح غربی – عربی نیز از وی حمایت نکرده اند. ضمن اینکه علاوه بر موارد فوق مقابله‌ای که بین محمود عباس و طرف عربی بر سر جانشینی به وجود آمده می تواند به ضرر عریقات باشد که به عنوان گزینه رسمی محمود عباس اعلام شده است.
با این وجود اگر ابومازن بتواند طرف های عربی – غربی را در مورد تعیین جانشین خود قانع کند، آنگاه وی به عنوان جانشین ابومازن در بهترین وضعیت قرار خواهد گرفت مگر آنکه ابومازن دیدگاه خود را در مورد جانشینش تغییر داده، شخص دیگری را برای جانشینی خود انتخاب کند.
نکته آخر
عریقات نیز ابزاری است که از سوی محمود عباس برای موروثی کردن جایگاه ریاست تشکیلات خودگردان می تواند مهره‌ای تأثیر گذار باشد لذا به عنوان شخصیتی که می تواند با طرح شدن در این پروژه، ابزاری برای مقابله با قدرت گرفتن مقاومت باشد مورد استفاده قرار گیرد.
ادامه دارد ...
یادداشت از سید محمدجعفر رضوی
انتهای پیام/تسنیم