تفتان ما - ناقوس انقراض شترداری به صدا درآمد/ طلای سفید بیابان ها درحال محو شدن

ناقوس انقراض شترداری به صدا درآمد/ طلای سفید بیابان ها درحال محو شدن

صنعت شترداری در حال انقراض است و عدم توجه به پرورش اين دام با ارزش در كشور ايران، با وجود ظرفیت‌هاي موجود در این سرزمين، انسان را به یاد ضرب‌المثل معروف «شتر دیدی؛ ندیدی» می‌اندازد چرا كه صدای زیبای کاروان‌های شتر که با ساربان‌های خود به دل کویر می‌زنند، سکوت خشك بیابان‌های برخي از استان هاي كشور را در هم می‌شکند و اين كشور در این صنعت همچنان در مرتبه صفر قرار دارد.

به گزارش تفتان ما، كشور ايران داراي ظرفيت ها و استعدادهاي بالقوه اي در برخي از استان ها و شهرها است كه براي توليد و پرورش شتر بسيار موقعيت خوبي را دارند و يكي از اين استان ها، سيستان و بلوچستان است كه با دارا بودن مناطق كويري و نيمه كويري بسيار وسيع و آب و هواي گرم و متعادل و گونه هاي خاص گياهي از ديرباز يكي از نواحي مستعد پرورش شتر در كشور بوده و زيست اين حيوان در اين استان از اهميت بسزايي برخوردار است و با توجه به شرايط آب و هوايي مناسب و وجود علوفه و آب فراوان يكي از زيستگاه هاي مهم اين دام در كشور به شمار مي آيد.

في الواقع شتر به مشخصات زيستي و صفات پرورشي و توليدي خاص به خود از انواع مناسب جهت نگهداري و رشد محصولات دامي با بازدهي اقتصادي بسيار خوب در شرايط اقليمي و جغرافيايي استان سيستان و بلوچستان است.

طبق نظر بسياري از كارشناسان و صاحبان نظر؛ حضور درختاني همچون گز، كهور و غيره در استان سيستان و بلوچستان و به خصوص شهرستان خاش علاوه بر تامين منبع تغذيه دام، توانسته شرايط مناسبي را جهت استراحت شتر نيز فراهم آورد و شهرستان خاش را به قطب مهم توليد و پرورش شتر در استان سيستان و بلوچستان تبديل كند.

اما متاسفانه عدم توجه به اين دام پرارزش و پراهميت در استان سيستان و بلوچستان و به خصوص شهرستان خاش با وجود ظرفيت هاي موجود در اين سرزمين از جمله شرايط آب و هوايي نسبتاً مناسب و داشتن مراتع بسيار خوب، انسان را به ياد ضرب المثل معروف"شتر ديدي، نديدي" مي اندازد و عدم بهره برداري مناسب از این ظرفیت حکایت از کسادی و عدم رونق وضعیت پرورش شتر در این مناطق دارد و یا حداقل با توجه به شرایط و امکانات این گونه جانوری در حد انتظار نیست.

شترهاي شهرستان خاش نقش بسيار زيادي در اقتصاد مردمان اين خطه دارند و پرورش اين دام سابقه اي چندين ساله دارد و از ديرباز گوشت، مو، كرك و شير شتر مورد استفاده مردمان اين سرزمين بوده است و هم اكنون در اين شهرستان بيشتر شترها در مراتع رها شده اند و كمتر مشاهده مي شود در واحدهاي شترداري و يا آغل هاي منازل با آذوقه نگهداري شود همانطور كه بعضاً در جاده هاي مواصلاتي اين شهرستان شاهد برخورد شترهاي رها شده با خودروهاي عبوري هستيم و سالانه افراد بسياري در اثر برخورد شترها با وسیله نقلیه خود راهی بیمارستان شده و یا جان خود را از دست می‌دهند.

علي اي حال آمارها نشان مي دهد، تعداد شترها در شهرستان خاش طي چندسال گذشته ثابت بوده كه اين نشان از بي توجهي مسئولان به اين صنعت پردرآمد دارد اما نبايد خشكسالي اين مناطق را در رشد و پرورش اين دام با ارزش ناديده بگيريم چرا كه اكثر شترهای اين شهرستان یک‌کوهانه هستند.

اما با توجه به وضعيت اقتصادي حساس كشور و تاكيدات و فرمايشات گوهربار رهبر فرزانه انقلاب اسلامي در خصوص اقتصادمقاومتي بايد كارافرينان به طرف پرورش شتر روي بياورند چرا كه قدرت زيستي و زندگي شتر در شرايط بياباني، مقاومت بيشتر در برابر اغلب بيماري هاي عفوني و عوامل بيماري زا از مهمترين مواردي است كه پرورش شتر را در اين شرايط بسيار استراتژيك نشان مي دهد و مي توان به سمت توليد شتر در اين مناطق گام برداشت.

http://media.dalganpress.ir/ckEditor/3(135).jpg

دوره شيردهي شتر بيشتر از يكسال است و به طور ميانگين هر نفر شتر در اين مدت يك تن شير توليد مي كند و دوره زاداوري اين دام با ارزش از حدود 3 تا 4 سالگي آغاز و پس از حدود يك سال بچه شتر به دنيا مي آيد و اين چرخه هر دو سال يكبار تكرار مي شود و مي تواند به چرخه اقتصادي خانواده هاي كارآفرينان كمك بسياري مي كند.

در حال حاضر بیش از 5 هزار نفر شتر در شهرستان خاش وجود دارد و تقریبا پرورش شتر در تمام روستاهای این منطقه به صورت نسبی وجود دارد كه در 9 ماهه امسال 370 تن گوشت شتر توسط شترداران منطقه در بازارهای استان عرضه شده است.

* مهمترين مشكل شترداران استان سيستان و بلوچستان خشكسالي است
مرادبخش شهنوازي يكي از شترداران شهرستان خاش به خبرنگار ما گفت: قريب به 27 سال است كه شترداري مي كنم و داراي 230 نفر شتر هستم كه در بيابان هاي شهرستان خاش رها هستند و تنها توليدات شترهايم در زمينه گوشت است.

وي ادامه داد: متاسفانه توليدات گوشت شتر من به جهت خشكسالي هاي متعدد روز به روز كاهش پيدا مي كند و درآمدم نيز در اين خصوص افت بسياري كرده است.

شهنوازي خاطرنشان كرد: مهمترين مشكل شترداران اين استان خشكسالي است و به جهت اين بلاي طبيعي جمعيت شتر در استان روز به روز كاهش پيدا ميكند و تولد بچه شتر كه طرفدار بسياري دارد نيز با مشكل برخورد كرده است.

وي بيان كرد: با توجه به اينكه در بيابان ها ذخاير آبي بسيار كم است مسئولان لازم است در زمينه ساخت آبشخور به ما تسهيلات بدهند.

* مسئولان استان بايد از صنعت شترداري حمايت كنند
سالارزهي يكي ديگر از شترداران شهرستان خاش در گفت و گو با خبرنگار ما گفت: متاسفانه سالانه بسياري از شترهاي ما براثر برخورد با وسايل نقليه جان خود را از دست مي دهند كه بايد مسئولان براي اين مسئله چاره اي بيانديشند.

وي با بيان اينكه متاسفانه به دليل عدم حمايت مسئولان و پرداخت وام به شترداران توليداتم در اين زمينه محدود است، تصريح كرد: مسئولان استان بايد از صنعت شترداري حمايت كنند تا مانند ساير صنايع استان به صورت صنعتي تبديل كنيم و اشتغالزايي بيشتر شود.

سالارزهي با اشاره به حمايت ها و اقدامات بسيار خوب دامپزشكي شهرستان خاش جهت واكسيناسيون شترها، گفت: كلاس هاي آموزشي و ترويجي دامپزشكي و جهاد كشاورزي نيز بسيار خوب بوده است.

* كمبود آب يكي از مهمترين مشكلات صنعت پرورش شتر در استان است
يكي ديگر از شترداران اين شهرستان با بيان اينكه كمبود آب يكي از مهمترين مشكلات صنعت پرورش شتر در استان و به خصوص شهرستان خاش است، اظهار كرد: اگر آب براي پرورش شتر در اختيار شترداران قرار داده شود بدون شك صنعت پرورش شتر رونق بسزايي خواهد گرفت.

تمنداني با بيان اينكه در حال حاضر بيش از 300 نفر شتر دارم، گفت: متاسفانه اين شترها با كمبود علوفه و آب مواجه شدند و در صورت عدم تامين اين دو نياز مهم روز به روز شاهد كاهش تعداد شترها خواهيم بود.

وي با تاكيد بر اجراي طرح پايلوت، تصريح كرد: اگر طرح پايلوت شتر در شهرستان خاش اجرا شود بسياري از جوانان بيكار و جويايي كار ميتوانند مشغول شوند و شغلي براي خودشان ايجاد كنند.

* گوشت شتر سرشار ار ارزش غذايي بسيار بالايي است
كارشناس تغذيه اداره غذا و دارو شهرستان خاش در خصوص اهميت گوشت و شير شتر در گفت و گو با خبرنگار ما اظهار كرد: گوشت شتر از لحاظ ظاهري شبيه گوشت گوسفند است و سرشار از مواد غذايي مهم و مورد نياز بدن و حاوي پروتئين هاي با ارزش غذايي بسيار بالايي است.

سهراب بداخشان ادامه داد: در گوشت شتر ويتامين هاي بسيار مفيدي همچون ويتامين گروه B و بعضي از عناصر معدني مانند فسفر، كلسيم و آهن وجود دارد.

وي با توصيه و تاكيد به مصرف گوشت شتر، بيان كرد: گوشت شترهاي جوان كه سن ان ها از 1 تا 3 سال است بسيار نرم و خوش طعم تر از گوشت شترهاي بزرگسال است و طعم و مزه و نرمي آن شبيه گوشت گاو است.

شیر شتر؛ طلای سفید بیابان است
بداخشان با اشاره به ارزش بسيار زياد شير شتر، گفت: شير شتر يا همان دوغ شتر را بسياري از كارشناسان تغذيه بنام طلاي سفيد بيابان مي دانند چرا كه اين شير در مقايسه با شير گاو داراي 10 برابر آهن و 5 برابر پتاسيم و ويتامين C و 4 برابر سديم و 3 برابر كلسيم و منيزيم و مقدار زيادي اسدهاي چرب بدون اشباع و كلر، اسيدفوليك و پروتئين است و مصرف آن بسيار اهميت دارد.

وي با بيان اينكه شير شتر به دليل داشتن لاكتوز بسيار كم بهترين جايگزين براي افرادي كه به شير گاو حساسيت دارند، است، تصريح كرد: مصرف مستمر و مداوم شير شتر سبب مي شود تا ديابت و فشار خون و گرفتگي عروق و زخم معده و بسياري از بيماري هاي سرطاني و پوكي استخوان درمان شود.

بداخشان خاطرنشان كرد: شير شتر غذاي رژيمي بسيار خوبي جهت افرادي است كه مي خواهند رژيم بگيرند و لاغر شوند و نيز در درمان كم خوني، بواسير، يرقان و بهبود زخم ها تاثير بسزايي دارد.

وي با بيان اينكه شير شتر در استان سيستان و بلوچستان طرفداري هاي بسياري دارد، اظهار كرد: شير شتر قابليت ماندگاري بسزايي در دماي محيط دارد.

* استان سيستان و بلوچستان يكي از مهمترين استان هاي توليدكننده شتر در كشور است
معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان در اين خصوص در گفت و گو با خبرنگار تفتان ما اظهار كرد: با توجه به علاقه دامداران سيستان و بلوچستان به پرورش و توليد شتر و سازگاري اين مناطق با پرورش اين دام، مي توان اين استان را يكي از مهمترين استان هاي توليدكننده شتر در كشور دانست.

مجتبي پيري با بيان اينكه از ديرباز پرورش شتر در اين مناطق به صورت سنتي بوده است، تصريح كرد: شتر توانايي فيزيولوژيك شگفت انگيزي در تحمل شرايط سخت زيست محيطي دارد و بايد تولیدات دامی از سنتی به صنعتی سوق پیدا کند.

وي خاطرنشان كرد: شترها مي توانند مسافت طولاني 70 كيلومتري را حتي براي رسيدن به آب و غذا طي و از گياهان و مراتع تغذيه كنند.

پيري با تاكيد بر اجراي طرح پايلوت شتر در استان سيستان و بلوچستان، گفت: بايد اين طرح در استان با موفقيت اجراء شود چرا كه در صورت اجراي اين طرح مي توان به آينده پرورش شتر در استان خوش بين باشيم.

وي خاطرنشان كرد: منابع طبيعي همچنين با دراختيار قراردادن عرصه هاي مورد نياز جهت پرورش دام همكاري هاي خوبي را داشته كه به زودي شاهد تحول در اين عرصه خواهيم بود.

* وجود 70 هزار نفر شتر در سيستان و بلوچستان
پيري گفت: شرايط مناسب اقليمي و استراتژيك استان سيستان و بلوچستان سبب شده كه در اين استان بالغ بر 70 هزار نفر شتر زيست كنند.

وي با بيان اينكه طرح پلاک کوبی شترها بصورت رایگان با هدف حمایت از دامداران بومی استان انجام خواهد شد، ادامه داد: قانون مند كردن فعاليت هاي دامي از مهمترين برنامه هاي در دست اداره كل جهاد كشاورزي استان است چرا كه با هويت دار كردن دام ها مي توان زيرساخت ها را جهت فعاليت هاي دامي فراهم كرد.

معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان با اشاره به خشكسالي هاي پي در پي اين استان، گفت: با توجه به شرايط موجود متاسفانه دامداران با مشكلات كم آبي بسياري روبرو شده اند كه مي طلبد در صنعت پرورش شتر برنامه مدون و مشخصي داشته باشيم.

* نبود كارگاه بسته بندي گوشت شتر و كشتارگاه شتر يكي از مشكلات شترداران است
وي خاطرنشان كرد: نبود كارگاه بسته بندي گوشت شتر و كشتارگاه شتر و نيز عدم همكاري برخي از بانكها در پرداخت به موقع تسهيلات بانكي به شترداران، مشكلاتي را ايجاد كرده كه در دست بررسي و پيگيري است.

پيري اظهار كرد: احياء و بهبود مراتع و واگذاري آن ها به شترداران، ارتقاء سطح توليد شتر با استفاده از تغذيه كمكي در فصل جفت گيري، احداث و راه اندازي ايستگاه هاي خدمات رساني به شترداران، تشكيل شركت تعاوني ويژه شترداران، آموزش و توسعه پروراربندي شتر از جمله برنامه هاي در دست اقدام است.

انتهاي پيام/