موسیقی دستگاهی شبیه معماری ایرانی است/ اصطلاح موسیقی جهانی را قبول ندارم

به گزارش سرویس فرهنگي تفتان ما،رضا مهدوی کارشناس مجری بخش موسیقی «چشم شب روشن» دوشنبه شب میزبان استاد عبدالمجید کیانی نوازنده سنتور بود. کیانی در ابتدای سخنانش گفت: من دلم می خواهد نوازنده ای باشم که کاربرد فعالیتش فقط تفریح نیست. موسیقی کارکردهای دیگری جز تفریح، تفنن و لذت بردن هم دارد. موسیقی برای متعالی شدن و خلوت است و این موسیقی دلخواه من بود. دوست داشتم یک ساز را انتخاب کنم و در بین سازها صدای سنتور مرا بیش از همه با خود برد.
موسیقی دستگاهی در نوع خود می تواند جدید باشد
وی افزود: وقتی نواختن سنتور را آغاز کردم دیدم نمی توانم با مردم زمانه ام ارتباط برقرار کنم چون اکثر مردم موسیقی را برای تفریح می خواهند. موسیقی که من در هنرستان آزاد موسیقی یاد گرفتم، نه مردم می توانستند با آن شادی کنند نه آن را در لحظات غم و غصه بشوند. بنابراین تصمیم گرفتم برای مردم درباره شیوه کار و کاربرد موسیقی ام صحبت کنم.
این مدرس موسیقی ایرانی با بیان اینکه معرفی موسیقی متفکر و معنوی ایرانی، باعث شد او به سمت پژوهش برود و با اساتید این حوزه مرتبط شود، ادامه داد: بعد از پایان تحصیل، وارد مرکز حفظ و اشاعه موسیقی شدم. پس از چهار سال تصمیم گرفتم سفری به فرانسه داشته باشم تا در مرکز شرق شناسی این کشور، موسیقی فرهنگی، ملی و اصیل را بهتر بشناسم و با بازگشت به ایران خدمتی به مردم بکنم.
کیانی درباره اطلاق واژه سنتی به این نوع موسیقی گفت: سنتی هست اما نه به معنای خود واژه سنتی. برخی واژه ها به علت استفاده زیادشان معنای واقعی خودشان را از دست داده اند. سنت راه به حقیقت و معنا دارد اما امروز نمی توان در اصطلاح "موسیقی سنتی" این موضوع را جستجو کرد. امروز موسیقی دستگاهی را به عنوان سنتی می شناسند. انگار موسیقی قدیمی است که طبق سنت خودش را حفظ می کند اما اصلا اینگونه نیست و موسیقی دستگاهی بیش از 200، 300 سال سابقه ندارد و در نوع خود می تواند جدید باشد.
اصطلاح موسیقی جهانی را قبول ندارم
وی با بیان اینکه اصطلاح موسیقی جهانی در کشورهای توسعه یافته ای اروپایی، آمریکا و کانادا، نامفهموم است، یادآور شد: ما زمانی که خواستیم موسیقی کلاسیک را در دانشگاه ها تدریس کنیم، وزارت علوم با این قضیه مطرح نبود اما وقتی واژه موسیقی جهانی مطرح شد، آنها پذیرفتند. اما اصل واژه به نظر من درست نیست و چقدر خوب است از این اصطلاح استفاده نکنند.
این چهره ماندگار تأکید کرد: ما می خواهیم یک موسیقی تولید کنیم که برای نشاط جامعه، تفریح سالم و لذت استفاده شود. وقتی جامعه شناختی نسبت به موسیقی نداشته باشد، حس او فراتر از استفاده موسیقی در غم و شادی نخواهد بود و به ظاهر موسیقی توجه می کند. در اروپا هم موسیقی متفکرانه، اندیشمندانه و علمی را هنری و غیر از آن را موسیقی مردم پسند می خواندند. اما امروزه آنقدر از واژه هنر استفاده می کنیم که هرچیزی به عنوان موسیقی سروصدایی دارد، آن را موسیقی هنری می نامیم.
کیانی تصریح کرد: جامعه باید شناخت ادراکی نسبت به موسیقی داشته باشد تا معنای آن را درک کند و این فقط منحصر به موسیقی باکلام نیست بلکه موسیقی بی کلام هم معنای بسیاری دارد. مگر معماری کلام دارد؟ اما آیا معنا ندارد؟ آیا معماری های بی نظیری مثل گنبد شیخ لطف الله، بدون معنا است؟
موسیقی دستگاهی شبیه معماری ایرانی است
وی افزود: من در کتاب آخرم «شناخت هنر موسیقی» به این نکته اشاره کردم که موسیقی دستگاهی ما چقدر شبیه معماری ایرانی است که هم در ظاهر بسیار زیبا است و هم در معنا و درون و باطن.
مدیر گروه موسیقی دانشکده هنرهای زیبا خاطرنشان کرد: موسیقی مردم پسند فراگیر است اما هرآنچه که می خواهد اندیشمندانه و متفکرانه باشد اصلا قرار نیست همگانی باشد بلکه مخصوص انسانهای فرهیخته است. البته برجستگی افراد به اخلاق است. موسیقی دانی که کارهای مردم پسند می کند اگر دارای اخلاق خوبی باشد بهتر است.
کیانی در پایان گفت: خوب است خانواده ها به کاربردهای موسیقی توجه کنند و بدانند فرزندشان می خواهد برای تفریح و تفنن سراغ این رشته برود یا برای متعالی شدن و معنای موسیقی مثل شعر حافظ، فردوسی، سعدی و نیما. آموزش و پروش هم باید به موسیقی مثل سایر هنرها توجه کند. شناخت در اسلام پذیرفته است اما اکنون شناخت ما هیچ نیست اما موسیقی بی نهایت است. رسانه ها هم اصلا به این مسئله توجهی نمی کنند و باعث اشاعه موسیقی بد می شوند.
«چشم شب روشن» به تهیه‌کنندگی امیر قمیشی و با اجرای محمد صالح علا، شنبه تا چهارشنبه ساعت ۲۳ از شبکه چهار سیما روی آنتن می‌رود.
انتهای پیام/ 

سه شنبه ۱۶ آبان ۱۳۹۶ ساعت ۱۴:۰۳