صنايع كوچك؛ علاج مشكلات اقتصادي و اشتغال جامعه/ صنایع کوچک سيستان و بلوچستان چشم انتظار تسهیلات و حمايت مسئولان هستند

به گزارش  تفتان ما ، تعريف صنايع کوچک و متوسط در ميان کشورها و مناطق جهان بسيار متفاوت است. در حقيقت، شرايط اقتصادي و صنعتي حاکم بر هر کشور، معرف صنايع کوچک و متوسط آن است. برخي از معيارهايي که معمولاً در تعريف صنايع کوچک و متوسط به کار مي‌روند عبارتند از: تعداد کارکنان، ميزان سرمايه، حجم دارايي، کل حجم فروش و ظرفيت توليد. اما رايج‌ترين معيار براي تعريف صنايع کوچک و متوسط، معيار تعداد کارکنان است.
 
تغيير سريع و گسترده فناوري توليد در دهه‌هاي اخير و فاصله‌گرفتن از توليد انبوه در صنايع بزرگ و گرايش به سمت توليد انعطاف‌پذير در صنايع کوچک و متوسط، هر چند توانايي رقابت فعاليت‌هاي صنعتي کوچک را افزايش داده و منجر به انتقال فعاليت‌هاي اقتصادي از صنايع بزرگ به سمت صنايع کوچک شده، ليکن اين موضوع به معناي حذف صنايع بزرگ و جايگزيني آن با صنايع کوچک نبوده؛ بلکه روند حرکت، به سوي تعامل هر چه بيشتر اين دو با يکديگر و در قالب يک زنجيره توليد بوده است. به گونه‌اي که تقسيم کار ميان صنايع کوچک و بزرگ به شکلي صورت پذيرفته که آنها به جاي رقابت با هم، يکديگر را کامل مي‌کنند.
 
بر همين اساس رويکردهاي حمايت از بنگاه هاي کوچک و متوسط به ويژه حمايت هاي مالي در اقتصاد ايران بايد با لحاظ کردن فضاي اقتصاد کلان و جايگاه بنگاه هاي کوچک و متوسط در کل اقتصاد مورد بررسي و ارزيابي قرار گيرد.
 
بنگاه‌هاي كوچك و متوسط، طيف وسيعي از فعاليت‌ها ـ خانگي تا امور توليدي و خدماتي ـ را شامل مي‌شوند. بنابراين، جاي تعجب ندارد كه هيچ تعريف واضح، واحد و در عين حال جامعي از فعاليت‌هاي كوچك و متوسط وجود ندارد. بيشتر تعريف‌هاي بنگاه هاي كوچك و متوسط بر اساس معيارهاي كمّي مانند تعداد كاركنان، ميزان گردش مالي، ارزش دارايي‌ها و ميزان سرمايه مي‌باشد. در زمينه ويژگي‌هاي كيفي مي‌توان به حوزه و محدوده خدمات‌رساني بنگاه‌هاي كوچك و متوسط اشاره كرد. بر اين اساس غالب بنگاه‌هاي کوچک و متوسط تنها به مشتريان محلي سرويس مي‌دهند يا سهم بسيار كوچكي از بازار موجود را در اختيار دارند و به وسيله يك نفر يا گروه كوچكي كه در عين حال مالك کسب و کار نيز شناخته مي‌شوند، اداره مي‌گردند.
 
تعيين اندازه بنگاه بر اساس تعداد شاغلين به عنوان يکي از استانداردهاي متداول جهت طبقه‌بندي مقياس بزرگي بنگاه توليدي مطرح بوده که البته، بسته به کشورهاي مختلف سطوح اندازه‌گيري آن متفاوت مي‌باشد. به عنوان مثال در کانادا بنگاه‌هاي با کمتر از 500 نفر کارکن، در گروه بنگاه‌هاي کوچک و متوسط طبقه‌بندي مي‌شوند در حالي که در اتحاديه اروپا بنگاه‌هاي با اشتغال کمتر از 250 نفر “متوسط”، کمتر از 50 نفر “کوچک” و کمتر از 10 نفر “خرد” ناميده مي‌شوند.
 
تعريف بنگاه هاي كوچك و متوسط در ايران از سازماني به سازمان ديگر فرق مي‌كند. ارگان‌ها و سازمان‌هاي مختلف هر يك بنا به مقتضيات كاري خود به تعريف و تقسيم‌بندي بنگاه‌ها از حيث بزرگي، كوچكي و متوسطي پرداخته‌اند.
 

 
بر اساس تعريف وزارت صنعت، معدن وتجارت و وزارت جهاد كشاورزي،Ø بنگاه‌هاي كوچك و متوسط، واحدهاي صنعتي و خدماتي هستند كه كمتر از 50 نفر كاركن دارند.  مركز آمار ايران، كسب و كارها را به چهار گروهØ طبقه‌بندي كرده است: كسب و كارهاي 9ـ1 كارگر، 49ـ10 كارگر، 99ـ50 كارگر و بيش از 100 كارگر.
 
 بنا به تازه‌ترين تعريف سازمان صنايع كوچك وØ شهرك‌هاي صنعتي، صنايع كوچك به صنايعي گفته مي‌شود كه تعداد شاغلان آنها بين 5 تا 50 نفر باشد و صنايع بزرگ ، صنايعي مي‌باشند كه تعداد شاغلان بيش از 50 نفر داشته باشند.
 
 در آيين‌نامه اجرايي گسترش بنگاه‌هاي كوچك و زودØ بازده كه در سال 1384 تصويب شد و مسئوليت اجرايي آن بر عهدة سازمان صنايع كوچك و شهرك‌هاي صنعتي است، به واحدهاي توليدي (كالا و خدمات) كمتر از 50 نفر كاركن، بنگاه كوچك اطلاق مي‌شود و فقط اين بنگاه‌ها مشمول مفاد آيين‌نامه مي شوند.
 
 آنچه که اداره آمار بانک مرکزي به عنوانØ طبقه‌بندي واحدهاي صنعتي در نظر مي‌گيرد بدين صورت است که واحدهاي با کمتر از 10 نفر کارکن “خرد”، 10 تا 49 نفر کارکن “کوچک”، 50 تا 99 نفر کارکن “متوسط” و بالاتر از 100 نفر کارکن “بزرگ” ناميده مي‌شوند.
 
در دو دهه اخیر وحدت بازارها و افزایش آگاهی مصرف کنندگان موجب تغییر در ساختار تقاضا شده و از آنجا که صنایع بزرگ به سبب ساختار خود انعطاف لازم را در جوابگویی به تنوع طلبی مصرف کنندگان ندارد زمینه رشد صنایع کوچک بیش از پیش فراهم شده است.
 

 
نکته قابل توجه این است که بهره‌وری در صنایع کوچک بیشتر از صنایع متوسط و در صنایع متوسط بیشتر از صنایع بزرگ است. با توجه به اهمیت و جایگاه این موضوع در شرایط اقتصادی کنونی صنایع کوچک و متوسط با اشتغال کمتر از 500 نفر در کشورهایی نظیر ایتالیا ژاپن و فرانسه 70 الی 80 درصد از اشتغال صنعتی را دربر می‌گیرد.
 
علي اي حال باید ببینیم با توجه به شرایط حاکم بر جامعه آیا صنایع کوچک توانسته جایگاه خود را در اقتصاد و تولید کشور بدست آورد یا هنوز برای ررسیدن به این جایگاه زمان نیاز است.
 
* صنایع کوچک حدود 92 درصد از صنعت کشور را شکل می دهند
رئيس اداره صنعت، معدن و تجارت شهرستان خاش در گفت و گوي تفصيلي با خبرنگار ما اظهار كرد: سازمان صنایع کوچک ابتدا در سال1343  شکل گرفت و امسال پنجاه و سه ساله می شود و درسال 1393در تاریخ 21 مرداد ماه در تقویم کشور ثبت شد هر ساله ما در این روز مراسمی برای تقدیر از کسانی که در این عرصه فعالیت دارند دعوت به عمل می اوریم و از کارآفرینان برترین و شهرک های تخصصی قدردانی می شود.
 
مهدي اسماعيلي گفت: صنایع کوچک حدود 92 درصد از صنعت کشور را شکل می دهند و پنجاه و دو درصد اشتغال صنعتی کشور را شکل می دهند، حدود دو میلیون پانصد هزار نفر مشغول هستند که یک میلیون دویست هشتاد هزار نفر در قسمت صنایع کوچک مشغول به کار هستند.
 

 
وي با بيان اينكه واحد های صنعتی بخش عمده ای از مشاغل کشور در صنف های تولیدی کوچک و متوسط را در بر می گیرند، ادامه داد: اين واحدها حدود نیمی از مشاغل کشور را پوشش می دهد و صنایع کوچک خود به تنهایی بخش اعظمی از مشاغل کشور را تامین می کند که آمار نشان دهنده این موضوع است و اشتغال بیشتر در صنایع کوچک اتفاق می افتد که این موضوع به کارافرینان و شکوفایی استعداد ها بستگی دارد.
 
* صنایع کوچک واحدهایی هستند که با سرمایه و دانش مردم آغاز به کار می کنند
اسماعيلي در پاسخ به اين سوال كه نقش صنایع کوچک در توسعه اقتصادی به چه میزان است؟، تصريح كرد: صنایع کوچک واحدهایی هستند که با سرمایه و دانش مردم آغاز به کار می کنند و خیلی از افرادی که می خواهند کاری داشته باشند با سرمایه و دانش یک صنایع کوچک را به راه انداخته در واقع مردم گرداننده آن هستند در بسیاری از کشورهای دنیا درا بتدا با صنایع کوچک استارت کار را زدند پس به نوعی محل آغاز و نوآوری هستند صنایع کوچک مانند کودکی هستند که دارای دوران هستند که باید طی شود ابتدا کودکی سپس بلوغ ورشد و بزرگسالی صنایع کوچک هم دوره ها را پشت سر گداشته و اگر قرار باشد در بنگاه های رقابتی رقابت کند باید این دوره ها را بگذراند و صنایع کوچک کمک به توسعه متوازن مناطق می کند و اما در بحث اقتصاد مقاومتی نمونه عملی آن همین صنایع کوچک است.
 
وي با بيان اينكه در شهرک های صنعتی امکانات اولیه از جمله زمین، آب و برق در اختیار واحد های صنعتی قرار داده شده است، خاطرنشان كرد: در حوزه توسعه بازار به صنایع کوچک خدماتی داده می شود از جمله آموزش شرکت در نمایشگاه ها و درحوزه توسعه فناوری با استخدام مشاور صنایع کوچک را یاری می کنیم و در بحث آموزش سالی تعداد زيادي آموزش می بینند و در قسمت تامین مخنابع مالی که یکی از بخش های مهم است با بانک ها در قالب طرح رونق به کمک صنایع کوچک آمده و توان خود را برای رونق هر چه بیشتر به کار می بندیم.
 

 
* اقتصاد ما به جای آنکه رقابتی باشد دولتی است
رئيس اداره صنعت، معدن و تجارت شهرستان خاش با بيان اينكه یکی از دلایل عمده اینکه فارغ التحصیلان و نخبگان کمتر وارد فضای کار می شوند به این دلیل است که اقتصاد ما به جای آنکه رقابتی باشد دولتی است، ادامه داد: فضای کسب و کار مهیای تولید نیست که این خود عاملی مهم است که افراد نمی توانند ورود کنند و به جای اینکه  وقت خود را صرف کار تولیدی کنند در کارهای غیر تولیدی می گذرانند و به تنهایی هم توان این را ندارند تا وارد فضای کار تولیدی شوند چون ریسک نمی کنند پس اولین مانع این است که ما باید فضای کسب وکار  را مهیا کنیم و در قدم بعد بتوانیم روابط بین الملل خود را با دنیا بهبود ببخشیم وبتوانیم تولیداتی کنیم که جایی در بازارر قابتی بین المللی داشته باشد.
 
وي اذعان كرد: نباید فقط چشم به تولید داخل داشته باشیم که در آن صورت بازار جهانی را از دست می دهیم نهادها و بانک های تخصصی شکل بگیرد و آموزش کشور باید مهارت هایی به آنها دهد که بتوانند کسب و کار را به راه اندازند.
 

 
* نقش شهرک های صنعتی کوچک در هدایت صنایع فعال به سمت صنایع دانش بنیان بسيار مهم است
اسماعيلي با بيان اينكه نقش شهرک های صنعتی کوچک در هدایت صنایع فعال استان به سمت صنایع دانش بنیان بسيار مهم و چشمگير است، اذعان كرد: ما یکی از برنامه هایی که داریم این است که واحدهای صنعتی موجود را به صنایع دانش بنیان تبدیل کنیم تا به سمت صنایع دانش بنیان گام بردارند.
 
وي با بيان اينكه آینده کاری واحد های صنعتی کوچک بسيار در اقتصاد كشور تاثير دارد، اظهار كرد:  بازار بايد شکل رقابتی به خود بگیرد و از شکل دولتی خارج شود و ما بتوانیم خصوصی سازی را انجام دهیم و پای دولت کمتر وارد شود ما بتوانیم با بازار های جهانی کار کنیم.
 
انتهای پیام/