اینجا اولین «موزه محلی» ثبت شده ایران است

به گزارش سرویس گزارش تفتان ما،نوید برهان‌زهی: «موزه تاس و کپل دزک گنچین»، شاید نام عجیب و غریب این موزه را اصلا نشنیده باشید. موزه ای محلی و کوچک با حدود ۱۵۶ متر مربع زیربنا که کم کم وارد پنجمین سال راه اندازی اش می شود و بیشتر از آن که در ایران معروف باشد، گردشگران خارجی را به سوی خود می کشاند. موزه ای که صاحبش می گوید از 36 سال پیش جمع آوری اشیای تاریخی و قیمتی این موزه محلی را آغاز کرده است و حالا بیش از ۲هزار شیء قدیمی مرتبط با قوم بلوچ از سال‌ها پیش تاکنون در آن قرار دارد.

روستای دزک- باغ شخصی آقای عبدالله سپاهی» این، نشانی موزه «تاس و کپل» است. موزه ای محلی که حالا مشتریان بسیاری دارد.
موزه تاس و کپل دزک گنچین در شهرستان سراوان و در روستای دزک و در باغ شخصی آقای عبدالله سپاهی قرار دارد. این موزه در سال 92 به بهره برداری رسیده است ومصالح به‌کار رفته در ساخت آن از ساقه درخت خرما و طناب های بافته شده از برگ درخت نخل وحشی(داز) است. 

 
مصالحی که نمای بیرونی و بافت داخلی موزه را کاملا سنتی و دوست داشتنی کرده است. مثل خود قوم بلوچ و آقا عبدالله که تمام این 2004 شیء قدیمی موزه را یکی یکی جمع اوری کرده است تا روایتگر فرهنگ کهن قوم بلوچ باشد. کاری که خودش می گوید یک جور عاشقی است :« من دوبار عاشق شده ام. یک بار در جوانی و یک بار هم از سال 60  که عاشق فرهنگ و تاریخ و تمدن قوم بلوچ شدم و تا همین الان دارم اشیا قدیمی مربوط به قوم بلوچ را جمع آوری می کنم. من بازنشسته بانک هستم. با 38 سال سابقه کار. تمام سرمایه ام را صرف جمع آوری این اشیا کرده ام و الان میلیون ها تومان بدهکار هستم. ولی از این کار پشیمان نیستم. چون عاشق این کار هستم. خیلی ها عاشق خانه و ماشین هستند ولی من عاشق فرهنگ و تمدن قوم بلوچ هستم .»

 
آقا عبدالله می گوید از همان روز اول کارش، عده ای کارش را بیهوده می دانستند و طعنه می زدند:« به من می گفتند دیوانه. اما حالا دیدگاهشان عوض شده است. خدا را شکر نتیجه این عاشقی کردن هم همین موزه ای است که خودش سند هویتی قوم بلوچ به حساب می آید و گردشگران خارجی را هم به اینجا می کشاند.»
او از خاطره دیدار گردشگران ایتالیایی از این موزه هم این طور می گوید:«تقریبا همه بازدید کنندگان چه از داخل استان چه خارج از استان یا حتی توریست های خارجی که وارد موزه می شوند می گویند ما انگار وارد دنیای دیگری شده ایم. یک بار یک توریست ایتالیایی آمده بود این جا و می گفت در بازار ایتالیا کلی عکس از موزه تاس و کپل دیده ام و با پرس و جو فهمیدم این موزه اینجا در ایران است. می گفت زمانی که ما بهاینجا آمدیم، حس و حال عجیبی داشتیم و شگفت زده شده بودیم. می خواستیم وارد موزه شویم. اما نمی توانستیم پایمان را داخل موزه بگذاریم. می گفت من شرمنده می شوم وقتی میخواهم پایم را روی گلیمی بگذارم که قدمت آن 400سال است.»
آقا عبدالله می گوید عشقش به قوم بلوچ و نسب بلوچی اش بی پایان است:« بلوچ تشکیل شده است از 4 قسمت: ب:بهادر/ ل:لایق/ و:وفادار/ چ:چالاک. این حالت یک بلوچ است. همه بلوچ ها از نسل آریایی هستیم. تنها مردان بلوچ دلاور و شجاع نبودند و نیستند. بلکه زنان بلوچ نیز شجاع و دلیر بودند و هستند. ما زن بلوچ را به اسم زن صدا نمی‌کنیم بلکه به او می گوییم شیرزن.»
از عبدالله در مورد نامگذاری موزه اش و معنای تاس و کپل می پرسم. او می گوید :«توزیع آب بین کشاورزان را تاس و کپل میگویند. کپل یک کاسه است که تقریبا 20لیتر آب نگه میدارد ما دو نوع تاس داریم که با یکی آب می حوریم و تاس دیگر که آب را با آن توزیع می کنند.»

 
استاد عبدالله درباره چند تا از اشیای دیدنی موزه اش هم این طور می گوید:« ما 5 نوع کفش بلوچی داشتیم یک نمونه با برگ درخت نخل وحشی بافته می شود که به آن سواس می گویند . یک نمونه دیگر آن چوبی است که در زبان محلی به آن کطوک می گویند . یک نمونه از کفش کطوک در موزه است که قدمتش تقریبا 900 سال است. یک در قدیمی در موزه داریم که ۸۰۰ سال از عمرش می گذرد. اینجا بالشتی داریم که عمرش 280 سال می شود و دارد از بین می رود. هرکاری هم که توانسته ام انجام داده ام. اما هنوز موفق نشده ام راهی برای جلوگیری از نابودی این بالشت قدیمی پیدا کنم.»

 
به گفته ی آقای سپاهی 80 درصد اشیای داخل موزه ساخت دست زنان بلوچ است :«از 10هزار سال قبل از میلاد اینجا اثر تاریخی داریم تا عصر حاضر. این موزه اولین موزه محلی در کل کشور است که به ثبت رسیده است. شاید اولین موزه ای هم باشد که که آداب و فرهنگ یک قوم را یکجا جمع آوری کرده است..»
وقتی از او می پرسم که آیا در ساخت یا جمع اوری این اشیا کمکی از سوی دولتی ها به شما شده است، با صراحت می گوید هیچ کمکی به من نشده است:« من حتی وارثی هم ندارم که ادامه دهنده راهم باشد و همین تنها غم و غصه این روزهای من است.»

 
 
 
بازگشت به صفحه نخست گروه فضای مجازی
انتهای پیام/