شریعتی به تنهایی پرچم همه گروه‌ها را در دست داشت/ نداشتن پایه علمی و شعاردهی از اشکالات میراث شریعتی است

به گزارش سرویس فرهنگي تفتان ما،نهمین همایش آنان که می‌اندیشند با عنوان «بازخوانی و بررسی آرا و اندیشه‌های شریعتی» به همت کانون اندیشه عصر روز گذشته(یکشنبه 6 اسفند ماه) برگزار شد. در این همایش اساتید سیدیحیی یثربی، حسین راغفر، علی ذوعلم، محمد اسفندیاری و سیدحسین شهرستانی به ایراد سخنرانی پرداختند.
محورهای اصلی در این دو روز شامل مباحثی نظیر شریعتی و دین، شریعتی و تاریخ، شریعتی و علوم انسانی، شریعتی و روشنفکری، شریعتی و مساله عدالت، شریعتی سنت و مدرنیته، شریعتی و اندیشه جهان وطنی، شریعتی و بازگشت به خویشتن، شریعتی و اندیشه‌های سیاسی مدرن و اسلامی است که در سه قالب سخنرانی، ارائه مقالات، پخش و معرفی مستند «شریعتی بدون روتوش» در سالن ابن خلدون دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار شد.
شریعتی در ایجاد حرکت انقلابی در جامعه نقش مؤثری داشت
سیدیحیی یثربی پیشکسوت فلسفه و استاد دانشگاه با اشاره به اینکه علی شریعتی در ایجاد حرکت سیاسی و انقلابی در جامعه ما نقش مؤثری داشت، بیان داشت: وی در جلب توجه جوانان به اسلام، دلسرد کردن آنان از کمونیسم و مخالفت با استعمار و استثمار غرب تلاش شایسته‌ای کرد، اما از نظر نتیجه عملکرد خویش، موفق نبود.
علت اصلی درخشش شریعتی
وی افزود: شریعتی در میدان انقلابی‌گری و مبارزه، قهرمانانه درخشید، اما علت اصلی درخشش شریعتی چه بود؟ در فرهنگ ما، نیروی برانداز و اپوزیسیون، برای مردم ارج و اعتبار ویژه‌ای داشت، مخصوصاً اگر فرمانده‌ای شجاع و سخنور داشت، در این میان، شریعتی با سلاح همه گروه‌ها وارد میدان شد. از طرفی، مانند روحانیون از اسلام سخن می‌گفت و تحلیل‌های شگفت انگیزی از مسائل مذهبی ارائه می‌داد.
او به تنهایی پرچم همه گروه‌ها را در دست داشت
یثربی خاطرنشان کرد: شریعتی از طرف دیگر به عنوان یک دانشگاهی غرب دیده، همنوا با چپگرایان، از استعمار غرب و ستم و تجاوزشان سخن می‌گفت و از سویی، مانند کمونیست ها از ستم سرمایه‌داران و محرومیت فقرا و مستضعفان دم می‌زد. بنابراین او به تنهایی پرچم همه گروه‌ها را در دست داشت، به همین علت بود که به زودی در میان جوانان درخشید و نفوذ پیدا کرد.

وی با طرح این سؤال که چرا شریعتی به نتیجه مورد نظر خود نرسید؟ ادامه داد: این سرنوشت همه قیام‌های اپوزیسیونی است که شعارهای پرجاذبه، بزرگ و رویایی سر می‌دهند، در صورتی که برای عملی کردن این شعارها، هیچ طرح و برنامه‌ای ندارند. بنابراین، بعد از پیروزی به ندرت، به هدف های آرمانی خود دست می‌یابند. از این رو، آنان فقط می‌توانند قدرتی را که بر سر کار است، سرنگون سازند.
شریعتی، نهاد و سازمانی نداشت/تنها چیزی که او را دور از درگیری‌ها نگه داشت
این استاد دانشگاه اظهار داشت: شریعتی، نهاد و سازمانی نداشت، چنان که طرح و برنامه علمی و قابل اجرا هم نداشت. او از دین بی‌روحانیت و از جامعه بی‌طبقه سخن می‌گفت، اما شاید حتی چند دقیقه‌ای هم به این فکر نکرده بود که چگونه می‌توان به چنین هدفی دست یافت؟ از طرف دیگر، او در دوران پیش از انقلاب، دست در دست ده‌ها گروه دیگر داشت و تنها چیزی که شریعتی را دور از درگیری‌ها نگه داشت، این بود که وی پیش از پیروزی از دنیا رفت.

وی با بیان اینکه آثار شریعتی مورد تأیید کسانی نبود که پس از پیروزی، عملاً رهبری انقلاب را در دست گرفتند، گفت: روحانیون به رهبری امام خمینی(ره) رهبری اثرگذار و سرنوشت ساز انقلاب را بر عهده گرفتند و شریعتی مورد تایید آنان نبود، همچنین شریعتی در اصول و فروع دین، کار علمی ماندگار و اثرگذاری نداشت و شهرت وی در سایه شعارها و وعده‌های رویایی بود که همه بر اساس مخالفت رژیم شاه شکل می‌گرفت، در نتیجه، سقوط رژیم شاه آن شعارها را کمرنگ می‌کرد.
شریعتی تأثیر کارآمد بر فکر و فرهنگ جامعه نداشت
یثربی با بیان اینکه شریعتی در جای خود، شخصیت بزرگی بود و به قدر کافی از استعداد و فهم و شجاعت و فضایل اخلاقی برخوردار بود، تصریح کرد: من نمی‌خواهم نقش شریعتی و امثال شریعتی را در جامعه‌مان انکار کنم. هرگز نیز آنان را به خودخواهی و سودجویی متهم نمی‌کنم! و هیچگاه در فداکاری و ایثار آنان تردید ندارم. همه سخن من در این است که اینان با تمام فضایل و فداکاری‌ها، به خاطر کاستی‌هایی که داشتند، تأثیر کارآمد و پایداری بر فکر و فرهنگ جامعه نداشتند.
اشکالات میراث شریعتی
وی در ادامه به اشکالات میراث شریعتی اشاره کرد و افزود: نداشتن پایه علمی، شعار و کلی‌گویی، توجه به براندازی، نه تأسیس، غرب ستیزی افراطی، برداشت های نادرست از دین، بحث‌های خطابی و از غرب چیزی نمی‌دانست از‌ اشکالات میراث شریعتی است، شریعتی، دموکراسی را قبول نداشت، بلکه آن را زیانبار می‌شمرد.
انتهای پیام/