مواضع پارلمانی آقای وزیر!
در چند روز گذشته وزیر امورخارجه در اظهار نظری مدعی شد: «بنده و وزارت امور خارجه به عنوان دستگاه حاکمیتی فراجناحی که مسئول پیگیری اهداف ملی در صحنه‌ی بین‌المللی است، طبق مقررات و اساسنامه‌ی خود به هیچ وجه در مسائل داخلی دخالت نکرده و مجاز به همراهی یا مخالفت با افراد و احزاب و گروه‌های سیاسی در انتخابات نیست.»
به گزارش سرویس سياسي تفتان ما، به نقل از آناج، حدود 16 ماه پیش بود که محمدجواد ظریف در جمع اعضای شورای روابط خارجی امریکا حاضر شد و به سؤالات خبرنگاران پاسخ گفت. هاله اسفندیاری یکی از آن خبرنگاران بود و این سؤال را در مقابل وزیر امورخارجه ایران مطرح کرد: «آیا شکست در مذاکرات هسته‌ای بر سیاست خارجی ایران تأثیرگذار خواهد بود؟ اگر بله، چگونه؟ تأثیر این شکست بر سیاست داخلی چطور؟ البته می‌دانم که این حوزه مربوط به شما نیست.»
آقای ظریف ضمن تأیید سؤال خبرنگار پاسخ داد: «بی‌تردید همین‌طور است؛ زیرا ما روندی را شروع کرده‌ایم که هدف از آن تغییر فضای سیاست خارجی کشور است. اگر با وجود تلاش‌های ما برای تعامل، این تلاش‌ها بی‌نتیجه بماند، مردم ایران این فرصت را خواهند داشت تا ۱۶ ماه دیگر که انتخابات پارلمانی در ایران برگزار می‌شود، به این عملکرد ما (با آرای خود) پاسخ دهند. وقتی قبلا در تعامل و مذاکرات درباره‌ی توافق هسته‌ای با جامعه‌ی بین‌المللی در سال‌های ۲۰۰۴ و ۲۰۰۵، توافق‌هایی کردیم و تلاش‌های ما برای عملکرد شفاف از جانب اتحادیه‌ی اروپایی رد شد، مردم جواب ما را با انتخاب رئیس‌جمهوری متفاوت دادند که مرا هم زود بازنشسته کرد!»
درست در حالی که 16 ماه به انتخابات مجلس شورای اسلامی مانده بود، بالاترین مقام تیم دیپلماسی ایران به اثرگذاری روند مذاکرات هسته‌ای در شکل‌گیری «پایگاه اجتماعی دولت» و کمک به پیروزی «نامزدهای دولت‌پسند» در پارلمان ایران اشاره می‌کند. سخنانی که در آغاز مذاکرات هسته‌ای و قبل از توافق ژنو اعلام شد، دورنمایی از سیاست‌ها و اهداف راهبردی سیاست خارجی دولت روحانی را به نمایش می‌گذاشت که قرار بود در آینده با سیاست داخلی گره بخورد. راهبردی که تدریجاً تمامی مشکلات داخلی اعم از مشکل آلودگی هوا و حتی آب خوردن مردم را به مذاکرات هسته‌ای ربط می‌داد و با اخم و عصبانیت به استقبال انتقادات داخلی می‌رفت.
اما این همه‌ی ماجرا نبود. چرا که این سیگنال ارسال‌شده از جانب ظریف نمی‌توانست بی‌پاسخ بماند. چند ماه پس از این اظهار نظر، جان کری وزیر امور خارجه امریکا در مردادماه سال جاری در جمع اعضای شورای روابط خارجی امریکا گفت: «اگر ما به این توافق پشت کنیم، یک پیام به افراط‌گرایان در ایران می‌فرستیم و آنان احساس خوبی خواهند کرد و کسی نمی‌داند که در انتخابات بعدی چه بر سر روحانی می‌آید. توان بالقوه‌ی روحانی و ظریف برای مذاکره با غرب و رسیدن به جمع‌بندی از قضاوت من با دشواری‌های زیادی روبه‌رو بود».
با کنار هم قراردادن این سخنان، پازل هدف‌مند بودنِ وام‌داری سیاست داخلی از مذاکرات هسته‌ای و نقش آن در شکل‌گیری پارلمان دهم کامل می‌شود. تیم دیپلماسی ایرانی در کنار مأموریت هسته‌ای خود در صدد بوده تا به نوعی با در میان گذاشتن مسأله‌ی شکنندگی پایگاه اجتماعی دولت و تقویت احتمالی آن با انجام توافق هسته‌ای، غرب را بین دو انتخاب مخیر کند: یکی انجام هر چه سریع‌تر توافق و ادامه‌ی روند باورمندی به غرب و دیگری عدم توافق و در نتیجه افزایش غرب‌ستیزی در مجلس دهم.
با همه‌ی این‌ها اما در چند روز گذشته وزیر امورخارجه در اظهار نظری مدعی شد: «بنده و وزارت امور خارجه به عنوان دستگاه حاکمیتی فراجناحی که مسئول پیگیری اهداف ملی در صحنه‌ی بین‌المللی است، طبق مقررات و اساسنامه‌ی خود به هیچ وجه در مسائل داخلی دخالت نکرده و مجاز به همراهی یا مخالفت با افراد و احزاب و گروه‌های سیاسی در انتخابات نیست.»
علی‌رغم صحیح و منطقی بودن این سخنان، به نظر می‌رسد دکتر ظریف در مقام عمل نتوانسته نقش یک دیپلمات فراجناحی را ایفا نماید و جنس پاسخش به سؤال هاله اسفندیاری، ادعای او را خدشه‌دار می‌سازد. ادعایی که پیش‌تر و در اواخر دوره اصلاحات نیز با درد دل انتخاباتی ظریف با البرداعی تکرار شده بود.
انتهای پیام/
آقای ظریف ضمن تأیید سؤال خبرنگار پاسخ داد: «بی‌تردید همین‌طور است؛ زیرا ما روندی را شروع کرده‌ایم که هدف از آن تغییر فضای سیاست خارجی کشور است. اگر با وجود تلاش‌های ما برای تعامل، این تلاش‌ها بی‌نتیجه بماند، مردم ایران این فرصت را خواهند داشت تا ۱۶ ماه دیگر که انتخابات پارلمانی در ایران برگزار می‌شود، به این عملکرد ما (با آرای خود) پاسخ دهند. وقتی قبلا در تعامل و مذاکرات درباره‌ی توافق هسته‌ای با جامعه‌ی بین‌المللی در سال‌های ۲۰۰۴ و ۲۰۰۵، توافق‌هایی کردیم و تلاش‌های ما برای عملکرد شفاف از جانب اتحادیه‌ی اروپایی رد شد، مردم جواب ما را با انتخاب رئیس‌جمهوری متفاوت دادند که مرا هم زود بازنشسته کرد!»
درست در حالی که 16 ماه به انتخابات مجلس شورای اسلامی مانده بود، بالاترین مقام تیم دیپلماسی ایران به اثرگذاری روند مذاکرات هسته‌ای در شکل‌گیری «پایگاه اجتماعی دولت» و کمک به پیروزی «نامزدهای دولت‌پسند» در پارلمان ایران اشاره می‌کند. سخنانی که در آغاز مذاکرات هسته‌ای و قبل از توافق ژنو اعلام شد، دورنمایی از سیاست‌ها و اهداف راهبردی سیاست خارجی دولت روحانی را به نمایش می‌گذاشت که قرار بود در آینده با سیاست داخلی گره بخورد. راهبردی که تدریجاً تمامی مشکلات داخلی اعم از مشکل آلودگی هوا و حتی آب خوردن مردم را به مذاکرات هسته‌ای ربط می‌داد و با اخم و عصبانیت به استقبال انتقادات داخلی می‌رفت.
اما این همه‌ی ماجرا نبود. چرا که این سیگنال ارسال‌شده از جانب ظریف نمی‌توانست بی‌پاسخ بماند. چند ماه پس از این اظهار نظر، جان کری وزیر امور خارجه امریکا در مردادماه سال جاری در جمع اعضای شورای روابط خارجی امریکا گفت: «اگر ما به این توافق پشت کنیم، یک پیام به افراط‌گرایان در ایران می‌فرستیم و آنان احساس خوبی خواهند کرد و کسی نمی‌داند که در انتخابات بعدی چه بر سر روحانی می‌آید. توان بالقوه‌ی روحانی و ظریف برای مذاکره با غرب و رسیدن به جمع‌بندی از قضاوت من با دشواری‌های زیادی روبه‌رو بود».
با کنار هم قراردادن این سخنان، پازل هدف‌مند بودنِ وام‌داری سیاست داخلی از مذاکرات هسته‌ای و نقش آن در شکل‌گیری پارلمان دهم کامل می‌شود. تیم دیپلماسی ایرانی در کنار مأموریت هسته‌ای خود در صدد بوده تا به نوعی با در میان گذاشتن مسأله‌ی شکنندگی پایگاه اجتماعی دولت و تقویت احتمالی آن با انجام توافق هسته‌ای، غرب را بین دو انتخاب مخیر کند: یکی انجام هر چه سریع‌تر توافق و ادامه‌ی روند باورمندی به غرب و دیگری عدم توافق و در نتیجه افزایش غرب‌ستیزی در مجلس دهم.
با همه‌ی این‌ها اما در چند روز گذشته وزیر امورخارجه در اظهار نظری مدعی شد: «بنده و وزارت امور خارجه به عنوان دستگاه حاکمیتی فراجناحی که مسئول پیگیری اهداف ملی در صحنه‌ی بین‌المللی است، طبق مقررات و اساسنامه‌ی خود به هیچ وجه در مسائل داخلی دخالت نکرده و مجاز به همراهی یا مخالفت با افراد و احزاب و گروه‌های سیاسی در انتخابات نیست.»
علی‌رغم صحیح و منطقی بودن این سخنان، به نظر می‌رسد دکتر ظریف در مقام عمل نتوانسته نقش یک دیپلمات فراجناحی را ایفا نماید و جنس پاسخش به سؤال هاله اسفندیاری، ادعای او را خدشه‌دار می‌سازد. ادعایی که پیش‌تر و در اواخر دوره اصلاحات نیز با درد دل انتخاباتی ظریف با البرداعی تکرار شده بود.
انتهای پیام/
دوشنبه ۲۱ دی ۱۳۹۴ ساعت ۰۹:۴۳
کد مطلب: 424025
