ازدواج فامیلی، ازدواجی ممنوعه از نظر ژنتیک و اسلام

به گزارش سرویس اجتماعي  تفتان ما، به نقل از زنان خبر شاید همه ما، دست کم یک بار، این جمله را شنیده باشیم که: «عقد دخترعمو و پسرعمو، در آسمانْ بسته شده است». به علاوه، هر روزه شاهد ازدواج های خویشاوندان در اطراف خود، در محلّه و فامیل و شهر خود هستیم، در حالی که بخشی دیگر از خویشان و دوستان ما نیز در فامیل خود ازدواج کرده اند و یا فرزند یک ازدواج فامیلی هستند.
اهمیت ازدواج و تشکیل خانواده در اسلام آنقدر زیاد است که پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله) در احادیث متفاوت و به گونه های مختلفی بارها و بارها بر آن تاکید فرموده اند.
« مَا بَنَی بَناءً فِی الاِسلام اَحَبُّ إلَی الله مِنَ التَزوِیج؛ (مستدرک الوسائل، ج 14، ص 153.) نزد خداوند هیچ بنایی محبوبتر از خانه ای نیست که از طریق ازدواج آباد گردد.»
و نیز می فرمایند: «برای مرد مسلمان(بعد از ایمان به اسلام) فایده ای برتر از همسری مسلمان نیست که مرد با نگاه به او شادمان گردد و...» (بحارالانوار، ج 103، ص217.)
با اینکه در اسلام در مورد مباحث مهمی چون ازدواج کردن، اجتناب از تجرد، آداب ازدواج و... بسیار بحث شده و مسیر برای مومنان هموار و روشن گردیده است، اما در کنار آنها بحث بسیار جالب دیگری با عنوان «ازدواج های ممنوعه» نیز مطرح می شود که بررسی آن لازم و ضروری به نظر می رسد.
از پیامبر خدا نقل است که فرمود: «با غریبه ازدواج کنید تا فرزند ضعیف نیاورید». از امام صادق(ع) نیز نقل شده است که فرمود: «با خویشان نزدیک، ازدواج نکنید؛ چرا که فرزند ضعیف، پدید می اید».
شاید به استناد همین گونه احادیث و نیز توصیه های پیشگیرانه پزشکان و متخصّصان ژنتیک است که برخی فقیهان معاصر، ازدواج فامیلی را «مکروه» شمرده و منع کرده اند.
امروزه علم وراثت (ژنتیک)، یکی از شاخه های مهمّ «زیست شناسی (بیولوژی)» است که دانشمندان و پژوهشگران، از طریق آن، ویژگی های موروثی هر انسن، جانور یا گیاه را می شناسند. این دانش در پزشکی و درمان بیماری های انسانی، دامپزشکی و دامپروری، کشاورزی، داروسازی و نیز حفاظت از محیط زیست، کاربرد گسترده دارد.
موضوع علم ژنتیک، آن دسته از صفاتی است که هر فرزند، از والدین خود به ارث می بَرَد. شکل بینی، حالت و رنگ مو، رنگ چشم، نوع گروه خونی، اندازه قد و... از جمله صفاتی هستند که از پدر و مادر و به طریق «وراثت» به ما می رسند. صفات موروثی، در برابر صفات دیگری قرار دارند که «صفات اکتسابی» نامیده می شوند. صفات اکتسابی، به تدریج، از کودکی تا بزرگ سالی و در فضای زندگی و تحت تربیت، کسب می شوند و امکان تغییر در آنها وجود دارد.
این دسته بندی صفات (به موروثی و اکتسابی)، در تمامی جانداران (جانوران، گیاهان، قارچ ها، آغازیان و باکتری ها) وجود دارد و اصول و قوانین ژنتیک نیز در تمامی این موجودات، ثابت و یکسان است. حتّی ویروس ها نیز تابع همین قوانین هستند.
جامعه شناسی و تاریخ، گواهی می دهند که ازدواج فامیلی، ا زاقتضائات و سنّت های زندگی قبیلگی (برای حفظ اسرار و حریم و حدود و میراث مادّی و سنّت ها و هویت قبیله) است که با آغاز عصر شهرنشینی، به تدریج، تضعیف و در بخی جوامع هم منسوخ شده است؛  چرا که بشر، بیش از هزار سال است که به این نتیجه رسیه است که ازدواج با سایر ملل و اقوام و خانواده ها، به ظهور استعدادهای تازه و نبوغ و... می انجامد و اصولاً بزرگ ترین فرهنگ ها و تمدّن ها، در محلّ تلاقی دو تمدّن یا در نتیجه مهاجرت گروهی انسان ها (و طبعاً ازدواج های برون نژادی و برون سرزمینی) شکل گرفته اند.
در کشور ما، در حال حاضر، بیش از 22هزار نفر به تالاسمی ماژور، مبتلا هستن که هزینه مادّی نگهداری هر یک از آنها، تقریباً شانزده میلیون تومان در سال است. این، غیر از هزینه هی روحی و رنج های معنوی تحمیل شده به فرد مبتلا و خانواده وی است که پژوهشگران اجتاعی و روان شناسان، ابعاد آن را بسیار فراتر از هزینه های مادّی می دانند و معتقدند که باید از طریق افزایش آگاهی شهروندان و بویژه زوج های جوان، نسبت این مبتلایان و معلولان را در نسل های بعد، کاهش داد.
انتهای پیام/

سه شنبه ۲۹ دی ۱۳۹۴ ساعت ۰۷:۳۴