حل مسئله معیشت؛ مهمترین گام در ارتقا منزلت معلمان

به گزارش سرویس اجتماعي  تفتان ما، یکی از ارکان مهم و تاثیرگذار در رشد و توسعه اقتصادی، وجود یک سیستم آموزشی مجهز و برنامه ریزی شده است تا با تربیت و تعلیم صحیح دانش آموزان آینده آن کشور را تضمین کند. پیاده کردن سیستم صحیح آموزش و پرورش مستلزم برنامه ریزی های دقیق و اجرایی با نظارت خبرگان تعلیم و تربیت است و عامل اصلی پیاده کننده برنامه ریزی ها نیروی انسانی کارآمد و تعلیم دیده است.
بی شک ستون و شالوده اصلی نیروی انسانی در آموزش و پرورش را معلمان تشکیل می دهند و جایگاه و تعلیمات و منزلت اجتماعی آنان در میزان کارآیی و تاثیرگذاری آنان بسیار مهم خواهد بود. منزلت یا پایگاه اجتماعی، موقعیتی است که در ذهن آحاد جامعه نسبت به یک شغل یا جایگاه اجتماعی وجود دارد و در این بحث مقصود از منزلت معلم، احترام مثبتی است که افراد جامعه نزد خود برای شغل معلمی قائل هستند.
با به دست آمدن یافته‌های پژوهشی مبنی بر پائین بودن منزلت اجتماعی معلمان از نظر دانش آموزان، وجود رابطه بین عوامل مادی خصوصیات حرفه‌ای و پایگاه اجتماعی معلمان و وجود شواهدی مبنی بر اینکه مشغولان به تحصیل در مرکز تربیت معلم به ندرت اولین انتخابات شغلی خود را معلمی قرار می دهند.
شواهد و داده های عینی حکایت از آن دارد که جایگاه معلمی که پیشتر در جامعه ما ارج و قرب پیشه انبیا را داشت و سخن و آموزش معلم حتی برتر از سخن و آموزش پدر و مادر در ذهن دانش آموزان تلقی میشد، به شدت افت کرده است. این افت منزلت دلایل متفاوتی دارد که به برخی از آنها اشاره می‌کنیم.
دلایل کاهش منزلت معلمان
الف- نگاه مسئولان و برنامه ریزان کشور به آموزش و پرورش برخلاف نگاه مقام معظم رهبری، بر اساس سرمایه گذاری نیست. بسیاری از برنامه ریزان اقتصادی سهم بودجه آموزش و پرورش را هزینه تلقی می کنند و تا زمانی که این نگاه به امر آموزش و پرورش در سطح کلان وجود داشته باشد نمی توان از ترمیم منزلت معلم سخن راند.
 ب- پایین بودن سهم آموزش و پرورش از بودجه عمومی کشور به نسبت جمعیت تحت آموزش کشور که می تواند ناشی از همان نگاه هزینه ای بودن سرمایه گذاری در آموزش و پرورش باشد. ج- به تبع نگاه مسئولان و تخصیص پایین بودجه به وزارت آموزش و پرورش حقوق و مزایا و تسهیلات فراهم آمده برای معلمان در سراسر کشور بسیار ناچیز است.
د- عدم استفاده از توان مشاوره ای فرهنگیان، در نهادهای برنامه ریز و ساختاری کشور.
ه- نگاه حداقلی به مسائل فرهنگی و تعلیم و تربیت در برنامه های دولت ها .
و- سرایت نگاه فرزند سالار خانواده ها در مدرسه و دانش آموز سالاری در مدارس و به تبع آن افزایش بی احترامی به معلمان.
ز- عمل خود معلمان، به نظر می رسد گاه عمل خود معلمان در تعیین جایگاه آنان و کاهش و افزایش منزلت آنان موثر است.
ک- سیاست زدگی آموزش و پرورش به دلیل ارتباط ضعیف آن با ساختارهای حاکمیتی و غوطه ور شدن در مسائل سیاسی.
ل- تقدس زدایی از علم و علم آموزی و تبدیل شدن علم به ابزاری صرف برای بهره وری مادی. نوع نگاه یک جامعه به مسئله علم و تعیین اهداف آن جامعه برای علم آموزی در جایگاه و منزلت معلم نیز بسیار اثرگذار است،  و جامعه ای که به علم بما هو علم تقدس نمی دهد، انسانی تولید می کند که نهایتا بتواند در زمینه امور مادی خود را تامین کند و پرورش روحی نیز در این جامعه مغفول می ماند.
راهکارهای افزایش شان معلمان
اولین قدم برای افزایش جایگاه و منزلت معلمان نوع نگاه برنامه ریزان فرهنگی و اقتصادی کشور است، اگر برنامه ریزان کشور به مسئله تعلیم و تربیت و متولی اصلی آن به تخصیص بودجه به آموزش و پرورش، دیدِ سرمایه‌گذاری بلند مدت و پربازده داشته باشند می‌توان ادعا کرد اولین و مهمترین قدم در راستای افزایش شأن معلمان برداشته شده است.
در کنار این مسئله، دومین قدم برنامه‌ریزی فرهنگی در ارتقاء جایگاه علم در جامعه و زدودن رنگ مدرک گرایی و مقدمه شدن علم برای کسب ثروت است. در کنار این فرهنگ سازی باید در تثبیت و نهادینه کردن نگاه ارزشمند به مقام معلم در وجود افراد و آحاد جامعه برنامه‌ریزی نمود.
فرشیدی وزیر اسبق آموزش و پرورش در این زمینه معتقد است: همه دولتمردان باید به این باور برسند که نسبت به معلمانی که به این مقام رسانده‌اند باید تقدیر به عمل بیاورند و روحیه تقدیر از معلمان را در روز معلم نیز خلاصه نکنند، به نظر وی تدریس مقامات کشوری در مدارس به افزایش شأن معلمان کمک می‌کند.
وزیر اسبق آموزش و پرورش در خصوص اولویت قائل شدن به مسئله تعلیم و تربیت می‌گوید: وقتی همه فرصت‌ها و اولویت‌های کشور صرف مسائل سیاسی بشود، نشانگر این است که تعلیم و تربیت مظلوم واقع شده است و گاهی در اولویت‌های آخر دولت‌ها قرار می‌گیرد. او معتقد است شأن معلم در حال حاضر با دستمزد و معیشت معلمان گره زده شده است و واقعیات جامعه نیز حکایت از اوضاع نابسامان معیشتی معلمان دارد.
حل مسئله معیشت معلمان که از مطالبات اکید رهبر انقلاب در سخنان متعددشان بوده است، یکی از مهمترین مسائل برای افزایش‌ شأن معلمان است. باز کردن گره مشکلات معیشتی معلمان نیز تنها با افزایش چند درصدی حقوق محقق نخواهد شد و نیازمند سامان دادن به اقتصاد آموزش و پرورش و اختصاص تسهیلات و ساخت امکانات رفاهی در شان مقام معلمان است.
ارتقاء منزلت اجتماعی و جایگاه حرفه‌ای منابع انسانی با تأکید بر نقش الگویی و جایگاه معلم از اهداف کلانی است که در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش نیز به آن اشاره شده است، و ایجاد ساز و کارهای لازم برای تقویت جایگاه و منزلت فرهنگی و اجتماعی معلمان نیز یکی از بندهای مهم این سند است که به نظر می‌رسد در هفته گرامی داشت مقام معلم باید از مسئولان در خصوص پیشرفت و اجرایی شدن این ساز و کارها مطالبه و سوال کرد!
استفاده از ظرفیت رسانه ملی در تقویت جایگاه معلمان و اجرایی کردن طرح رتبه بندی معلمان از راهکارهای سند تحول برای افزایش شان معلمان است که در مورد گزینه اول تغییر محسوسی مشاهده نشده و در خصوص گزینه دوم اجرا شدن طرح رتبه بندی با آشفتگی و بی برنامگی همراه بوده است.
راه یافتن اندیشه فرزند سالار به مدارس و انتظار بیجای نداشتنِ اقتدار در معلمان در برخی خانواده ها که یکی از دلایل آن رشد قارچ گونه و بدون پیوست فرهنگی مدارس غیردولتی بوده است؛ در کاهش منزلت و احترام معلمان بی تاثیر نیست. برای مقابله با این اندیشه که در حال نهادینه شدن است لازم است رسانه ها و به خصوص رسانه ملی وارد عمل شود و با بازتعریف جایگاه معلمی و نقش مقدس آن، احترام و جایگاه علم را در قالب ها و تکنیک های مختلف انتقال محتوا به جامعه عرضه کند.
تغییر برنامه دولت‌ها و بلاتکلیف ماندن برخی برنامه های مهم در آموزش و پرورش به دلیل دولتی بودن آن نیز معضلی است که با حاکمیتی شدن آموزش و پرورش و پیوستن آن به نهادی چون شورای عالی انقلاب فرهنگی قابل حل شدن است.
معلمان در تقویت جایگاه خود موثرند، به نظر می‌رسد اگر تمامی راهکارها برای افزایش شأن و منزلت معلمان به کار گرفته شود و دولت‌ها این برنامه‌ریزی‌ها را به خوبی اجرا کنند مهمترین عامل افزایش منزلت معلمان به دست خود ایشان است. تقویت خودباوری، به روز کردن علم با افزایش مطالعه در حوزه تعلیم و تربیت و سایر کتب مربوط به مقطع و رشته و تلاش مجدانه برای تعلیم و تربیت که به طور کلی انجام دقیق وظایف محول معلمی است درکنار سایر اقدامات حاکمیتی می‌تواند جایگاه و منزلت معلمان را در جامعه بالا ببرد تا این شغل که در فرهنگ ما با تقدس شغل انبیا گره خورده است به جایگاه واقعی و درخور خود در جامعه دست یابد.
 
انتهای پیام/ راه دانا

سه شنبه ۱۴ ارديبهشت ۱۳۹۵ ساعت ۰۸:۱۵