به گزارش سرویس سياسي
تفتان ما، تانک در جنگ جهانی اول به طور همزمان و جداگانه در فرانسه و بریتانیا اختراع شد تا ستون موجود در خاکریزها را بشکند و به مرور تانکها به یکی از اجزای کلیدی ارتشهای دنیا تبدیل شدند. تانکها در گذشته به انواع زیادی از جمله تانکهای سبک، متوسط، سنگین، فوق سنگین، تانک پیادهنظام و ... تقسیم میشدند که هر یک برای ماموریتهای ویژهای طراحی شده بودند.
امروزه با افزایش اهمیت جنگهای نامتقارن، پایان جنگ سرد و افزایش توجه به سلاحهای ارزان قیمت ضدتانک روسی، اهمیت تانکها کمتر شدهاست. به همین دلیل تانکها به ندرت به طور انفرادی وارد عملیات شده و معمولاً در واحدهای زرهی با حمایت پیادهنظام و گاهی خودروهای جنگی پیادهنظام سازماندهی میشوند و گاهی از حمایت هواپیما و بالگردهای شناسایی و جنگی نیز بهره میبرند.
شاهکار چشم بادامیها
تانک تایپ 10، طی طرحی به نام MBT-X تولید شد. هدف از این طرح، طراحی و تولید یک تانک جدید برای جایگزین کردن تانک قدیمی ژاپنی تایپ ۷۴ بود. در سال ۱۹۹۰ نیروهای ژاپن به فکر تولید یک تانک جدید به منظور جایگزینی Type-74 بودند و در همان سال با تخصیص بودجه این طرح رسما آغاز شد. در ۱۵ اکتبر سال ۲۰۰۱ طرح این تانک تکمیل شد و در همان سال تعداد ۳۵ دستگاه از آن ساخته و تحویل نیروهای نظامی این کشور در هوکایدو قرار شد تا عملیات بازبینی و بازنگری آن را انجام دهند.
در ۱۳ فوریه سال ۲۰۰۸ بازبینیهایی بر روی این طرح آغاز و برخی سیستمهای آن اصلاح شد. تانک در سال ۲۰۱۴ وارد خدمت شده و پیش بینی میشود 400 عراده از آن تولید شود. بنابر اعلام رسمی مقامات ژاپن این تانک در ابتدا تنها برای نیروهای ژاپنی تولید خواهد شد و تا تکمیل نیاز نیروهای نظامی ژاپن برای جایگزینی تانکهای قدیمی خود، این کشور قصد صادرات تانک خود را نخواهد داشت. تولید قطعات مکانیکی این تانک به صنایع سنگین میتسوبیشی سپرده شده است؛ شرکت اصلی طرف قرارداد نیز گروه تحقیقات صنعتی TRDI در استان ساگامی هارا میباشد.
هزینههای اولیه این طرح تا سال ۲۰۰۱ که نمونههای اولیه این تانک عرضه شد، ۴۸ میلیارد ین ژاپن (معادل ۴۵۰ میلیون دلار به ارزش زمانی سال ۲۰۰۱) هزینه داشته است. بنابه اعلام مقامات ژاپنی قیمت این تانک در حدود ۶٫۵ میلیون دلار خواهد بود، اگرچه در نهایت به ۸٫۵ میلیون دلار رسید . به عقیده اکثر کارشناسان نظامی جهان، ساخت این تانک توسط ژاپن در واقع پاسخی بود به ساخت تانک پیشرفته Type 99 توسط چین که با ساخته شدن این تانک مدرن توسط ژاپن موازنه زرهی بین دو کشور مجددا برقرار شد. این تانک بطور متوسط ۲۰ تن سبکتر از تانکهای مطرح جهان میباشد. علت این امر نیز فشار مسئولین به دلیل رعایت مقررات محدودیت وزن در جادههای ژاپن میباشد. تانک تایپ ۹۰ به دلیل داشتن وزن سنگین در بسیاری از موارد مجاز به خارج شدن از هوکایدو نبود.
در تانک تایپ 10 راننده جلوی تانک و زیر لوله توپ قرار دارد که توسط یک دریچه به بیرون میآید و دارای سه پیرسکوپ رو به بیرون برای دیدن محیط بیرون است که یکی از آنها دارای سامانه دید حرارتی برای رانندگی در شب است. همچنین این تانک دارای یک دوربین مدار بسته رو به عقب برای دید راننده است که تصاویر آن در درون کابین رانند روی نمایشگر به نمایش در میآید.
فرمانده در برج اصلی سمت راست برجک قرار دارد. فرمانده دارای یک دریچه در بالای سر است و که دارای چندین پیریسکوپ برای پوشش جلو و دو طرف دریچه بهره میبرد؛ ولی به غیر از این پیرسکوپهای دور تا دور، دریچه دارای یک سامانه دید پانورماتیک است که از یک سامانه دید حرارتی نسل سوم بهره میبرد. این سامانه به یک نمایشگر لمسی در جلوی فرمانده تانک متصل است و به آن اجازه دید کامل در روز و شب را میدهد و میتواند با کمک یک خط ارتباطی تصاویر این سامانه نظارتی را به هر خودروی و یا مرکز فرماندهای به صورت زنده ارسال کند.
فرمانده میتواند کنترل توپ اصلی را از دست توپچی گرفته و دست به هدفیابی و اجرای آتش با کمک سایت هدفگیر بزند که به نمایشگرهای فرمانده متصل است؛ همچنین فرمانده میتواند کنترل سامانه آتش توپچی را از آن گرفته و هدف مشخص کند و دوباره کنترل را به دست او بدهد. تانک دارای سامانه ناوبری جی پی اس است و فرمانده میتواند بر روی یکی از دو نمایشگر لمسی خود یک نقشهخوان خودکار ماهوارهای را داشته باشد که محل دقیق تانک را روی نقشه مشخص میکند.
جذابترین بخش تانک تایپ 10 سیستم تعلیق و فنربندی آن است.
اما شاید جذابترین بخش تانک تایپ 10 سیستم تعلیق و فنربندی آن است. سیستم فنربندی این تانک سیستم فنربندی فعال هیدروپنوماتیک است و به تانک این امکان را میدهد که ارتفاع تانک را بسته به نوع نیاز و مکانی که تانک در آن قرار دارد تغییر دهد.
سیستم فنربندی این تانک بسیار حساس بوده و میتواند به طور اتوماتیک تنظیم شود، به این صورت که یک سمت تانک بیشتر از سمت دیگر به زمین نزدیک شود؛ به علاوه تانک میتواند بسیار به زمین نزدیک شود، زانو بزند و یا ارتفاع شاسی خود را زیاد کند و هر کار دیگر که بخواهد میتواند انجام دهد. این سیستم فنربندی میتواند در حالت اجرای اتوماتیک نیز قرار بگیرد که با توجه به موقعیت زمین و شاسی به طور خودکار عمل کند.
به طور مثال تانک وقتی از پهلو در یک سراشیبی قرار بگیرد به طور خودکار آن سمت تانک که در قسمت بالاتر قرار گرفته است زانو بزند و به زمین نزدیک شود و سمت دیگر تانک که در سمت پایین سراشیبی قرار دارد ارتفاع خود را از زمین بیشتر کند. به این صورت میتواند در شرایط شیبهای تند تعادل خود را تا حدود زیادی حفظ کند و از واژگون شدن تانک جلوگیری کند. جالب است بدانید چندین تانک چلنجر انگلیسی و تعدادی از تانکهای رژیم صهیونیستی بر روی دشتهای منطقه یورکشایر به همین ترتیب واژگون شد.
تنظیم ارتفاع در تایپ 10 بسیار مورد توجه قرار گرفته است؛ به این صورت که در شرایط کوهستانی که تانک در شرایط بسیار دشوار قرار میگیرد میتواند تعادل خود را در دشوارترین شرایط حفظ کند؛ همچنین در برخی شرایط جغرافیایی که برخی تانکها همچون مرکاوا و چلنجر و حتی تا حدودی آبرامز توانایی به انجام رساندن وظیفه در آنجا ندارند این تانک میتواند به ایفای نقش بپردازد.
توپچی تانک در سمت چپ برجک قرار دارد که از یک سایت آتش بر روی برجک برای هدفگیر توپ اصلی بهره میبرد. این سایت آتش توان رهگیر تا 8 هدف شامل اهداف ثابت و متحرک را به صورت خودکار به واسطه سامانه دید حرارتی دارد. سامانه تشخیص خودکار و زیر نظر گرفتن خودکار اهداف باعث افزایش هشیاری توپچی را به صورت چشمگیری افزایش میدهد. توپچی دارای یک نمایشگر رنگی است که هدف را روی نمایشگر لمسی ، لمس میکند و بعد از آن رایانه آتش به صورت خودکار دست به تعقیب هدف میزند؛ محاسبات توسط سنسورهای مختلف انجام شده، لوله در زاویه مناسب قرار میگیرد و تنها وظیفه توپچی فشردن ماشه است.
این سامانه هوشمند شلیک تایپ 10 به خوبی در روز تا برد 5000 متر و در شب تا برد 3500 متر توان درگیر با هدف را دارد و میتواند در حالت درگیری با یک هدف؛ هفت هدف دیگر را به صورت خودکار با گذاشتن مربعهای رنگی بر روی آنها در نمایشگر برای توپ چی مشخص کند. تصاویر سایت توپچی نیز برای دیگر تانکهای گروه قابل اشتراک گذاری است. اطلاعات برای هدفگیری با کمک سنسورهای مشخص کردن سرعت باد، دمای هوا و زاویه تانک پردازش میشود .تنها کمتر از 4 ثانیه برای محاسبه و آتش وقت نیاز است .تانک دارای یک مسافتیاب لیزری بر روی برجک تانک با برد 10000 متر است. همچنین توپچی دارای یک سایت دید وسیع در بالای برجک بالای توپ اصلی نیز هست.
مشخصات
وزن: 44 تن؛اما در بیشترین حالت 48 تن
طول: ۹٫۴ متر
ارتفاع: ۲٫۳ متر
خدمه: سه نفر(توپچی، فرمانده و راننده)
موتور: یک موتور هشت سیلندر دیزل ۱۲۰۰ اسب بخاری
رانش به وزن: ۲۷ اسب بخار بر تن
سلاح : یک توپ ۱۲۰ م م بدون خان با ۳۶ گلوله
سلاح جانبی: یک مسلسل ۱۲٫۷ م م با ۹۰۰ گلوله و و یک مسلسل ۷٫۶۲ م م با ۳۰۰۰ گلوله
بیشترین سرعت:۷۰ کیلومتر بر ساعت
برد:۵۰۰ کیلومتر
تایپ 10 از یک توپ ۱۲۰ میلیمتری بدون خان بهره میبرد که تحت تاثیر توپ ال ۴۴ آلمان ساخته شده و پیش از این روی تانک تایپ 90 نصب شده بود. توپ ۱۲۰میلیمتری تایپ 10 به گفته ژاپنیها 17% سبکتر از ال ۴۴ آلمانیها است و از فولاد مقاومتری ساخته شده است. این توپ نیز مانند توپ تانک تایپ ۹۰ دارای سامانه گلولهگذاری خودکار است. سامانه گلولهگذاری خودکار زنجیرهای است که مهمات آن در پشت سر برجک قرار دارد و میتواند 8 تا 10 گلوله در دقیقه لود کند. گفته شده ۱۶گلوله در برجک برای توپ و ۲۶ گلوله در درون بدنه به عنوان مهمات ذخیره به کار میرود.
توپ توان شلیک مهمات انرژی جنبشی جی ام۳۳ با توان نفوذ در ۵۶۰ م م در 2100 متر و مهمات خرج گود جی ام ۱۲ با توان نفوذ در ۶۰۰ م م زره را دارد. این دو مهمات بر اساس مهماتهای اروپایی نصب شده و روی توپ ال۴۴ ساخته شده و از تایپ ۹۰ نیز شلیک میشود . همچنین این توپ میتواند مهمات انفجاری ترکششونده را نیز حمل کند و گفته شده نوعی مهمات انرژی جنبشی جدید با توان نفوذ در ۶۰۰ تا ۶۵۰ م م زره در 3000 متر برای آن طراحی شده است. تایپ 10 توان شلیک تمامی مهماتهای ۱۲۰ م م استاندارد ناتو را دارد. این تانک از یک موتور دیزل 1200 اسب بخاره هشت سیلندر بهره میبرد که توان مصرف سوختهای دیگری چون بنزین را نیز در صورت نیاز دارد. موتور در عقب تانک قرار گرفته و تولید ژاپن است.
به غیر از توپ اصلی یک مسلسل ۱۲٫۷ م م بر روی برجک تانک و یک مسلسل ۷٫۶۲ م م هماهنگ با برجک اصلی نیز وجود دارد. تانک در مجموع ۴۲ گلوله ۱۲۰ م م، ۳۰۰۰ گلوله ۷٫۶۲ م م و ۹۰۰ گلوله ۱۲٫۷ م م را حمل میکند.
زره تایپ 10 یک زره ماژولار است . زره اصلی از جنس نانو کریستال است، اما بر روی آن یک زره ترکیبی ماژولار نصب میشود که از سرامیک، کولار و مواد ترکیبی تشکیل شده است و وظیفه آن دفع مهمات انرژی جنبشی و مهمات خرج گود است. زره ماژولار بوده و با پیچ به زره اصلی وصل میشود و میتوان آن را به سرعت تعویض کرد و یا از روی تانک برداشت. انتخاب زره بسته به شرایط درگیری دارد. میتوان در یک نبرد شهری در صورت نیاز بر روی تانک زره واکنشدهنده نیز نصب کرد. در حالت سبک این تانک ۴۰ تن وزن دارد؛ ولی با در نظر گرفتن زرههایی که میتوان روی آن نصب کرد وزن آن تا ۴۸ تن قابل افزایش است. تایپ ۱۰ یکی از سبکترین تانکهای موجود است که این وزن سبک را به دلیل زره ماژولار و ترکیبی از مواد سبک ولی مقاوم میباشد. کارشناسان گفتهاند توپ دارای پمپ مخصوص برای تزریق مواد خنککننده در صورت افزایش بیش از حد دمای توپ است.
سطح جلوی تانک تایپ 10 شیبدار است و شباهتهایی به لئوپارد دارد که در اطراف برجک دارای محفظههایی برای قرار دادن وسایل اضافی لازم برای تانک و خدمه آن است. همچنین پشت سر برجک یک قفسه فلزی با توری پوشانده شده است که میتوان در درون آن وسایل لازم خدمه و تانک را قرار داد؛ ولی در واقع یک قفسه توری شکل برای محافظت پشت برجک از حملات راکتی و موشکی است. تانک دارای چهار لوله نارنجکانداز در دو طرف بدنه است. البته این نارنجکاندازها در زره ماژولار قرار گرفته و از یک اخطاردهنده لیزری برای اخطار به خدمه مبنی بر قفل سلاح لیزری روی تانک بهره برده است. سامانه آتش تانک این توان را دارد که بلافاصله بعد از دریافت اخطار لازم؛ دست به پرتاب نارنجکانداز دودزا به صورت خودکار بزند.
تایپ 10 دارای پوششهای لازم در بخشهای موتور و توپ برای کاهش امواج فروسرخ ارسالی از تانک است تا بتواند دست به یک اختفای فروسرخ برای کاهش احتمال رهگیری توسط سامانههای اپتیک فروسرخ بزند.
اگزوز این تانک کمترین سطح گرمایی را برای حفاظت فروسرخ تولید میکند و تانک میتواند به سرعت 80 کیلومتر بر ساعت در جاده برسد.880 لیتر سوخت داخلی حمل میکند که برد تانک را به 550 کیلومتر افزایش داده است. نکته جالب این است که تایپ 10 دست کم 250 لیتر سوخت کمتری را نسبت به تایپ ۹۰ حمل میکند؛ ولی برد بیشتری دارد؛ در واقع رانش به وزن کمتری را نسبت به تایپ 90 دارد که البته موتور تایپ 10 دست کم300 اسب بخار نیز کمتر از تایپ 90 قدرت فراهم میکند.
همان گونه که گفته شد تایپ 10 دارای قیمت تقریبی ۸٫۴ میلیون دلار برای هر عراده است؛ این به معنی این است که این تانک با بهترین نسخه آبرامز هم قیمت و از بسیاری از تانکهای موجود چون تی ۹۰ بسیار گرانتر است. اگرچه ژاپن اعلام کرده قصد صادرات این تانک را ندارد؛ ولی قیمت بالا آن نیز مانعی برای صادرات این تانک است. ژاپن از دهه ۱۹۶۰ به بعد تمامی نیاز خود به تانک را در داخل تامین کرده است؛ولی همواره پروژههای نظامی ژاپن به دلیل اسرار ژاپنیها در توسعه همه جنبه آن در داخل بسیار گران تمام میشود.
گزارش از حمیدرضا قربانی
انتهای پیام/