سه صفحه منبع در مورد «میثم تمار» وجود داشت/ در «باغ طوطی» داستان‌پردازی کردم
نویسنده رمان «باغ طوطی» که زندگی داستانی میثم تمار است، گفت: منابع تاریخی پیرامون میثم اندک است و تنها می‌دانیم که چنین شخصیتی در تاریخ وجود داشته، منابع در مورد میثم در مجموع سه صفحه است.
به گزارش سرویس فرهنگي تفتان ما،حسام آبنوس: داستان دینی با تمام بالا و بلندی‌هایش را باید یکی از انواعی دانست که در فضای داستان‌نویسی رایج است و مخاطبان قالب توجهی را نیز به خود جلب می‌کند.
رمان «باغ طوطی» اثر مسلم ناصری یکی از نمونه‌های موفق داستان دینی است که نویسنده کوشیده در آن روایتی از صدر اسلام با رویکردی تاریخی از یکی از شخصیت‌های مهم تاریخ تشیع ارائه کند. «میثم تمار» که یکی از چهره‌های شاخص شیعه است که در عصر حکومت امیرالمومنین بوده و محرم راز حضرت امیر(ع) محسوب می‌شده است. نویسنده کتاب دکترای تاریخ دارد و این زمینه‌ای شده برای نوشتن از یک شخصیت تاریخی و از آنجا که این روزها دعواهایی نظیر ایرانیت و عربیت بسیار رایج است او راغب شده تا نشان دهد که یک ایرانی در یک نظام عربی که اسلام در آن حاکم است به چه جایگاهی دست پیدا می‌کند و نشان داده که اسلام به هیچکدام این برتری‌طلبی‌های نژادی توجهی ندارد.
او که ایرانی‌زاده بود و به دست اعراب اسیر می‌شود تا سنین بعد از جوانی به صورت غلام زنی عرب خدمت او می‌کرده اما پس از ورود امیرالمومنین(ع) به کوفه او را آزاد می‌کند. این کتاب روایتی از ورود میثم به کوفه تا پس از شهادت او به دستور عبیدالله بن زیاد است که انتشارات کتاب جمکران آن را منتشر کرده است. به بهانه سالروز شهادت میثم تمار (22 ذی‌الحجه) با نویسنده این رمان گفت‌وگو کردیم که در ادامه آن را می‌خوانید.
*مسئله ایرانیت و عربیت موجب شد بنویسم
فارس: چرا سراغ نوشتن در مورد میثم تمار رفتید؟
حیقیت این است که مدتی روی یاران ایرانی ائمه (ع) کار می‌کردم که اولین شخصیت آنها میثم تمار بود که یک فرد ایرانی‌زاده است و به عنوان اسیر وارد کوفه شده، که پس از سرگردانی به عنوان یار امام علی(ع) شناخته می‌شود و در روزگاری که ما میان ایرانیت و عربیت درگیر هستیم این سوژه برایم جالب بود که از یک شخصیت ایرانی که جذب فرهنگ اسلام شده، بنویسم.
*«باغ طوطی» مبتنی بر تحقیقی هزار صفحه‌ای است
فارس: به نظر می‌رسد که منابع مستند در مورد میثم تمار کم است. برای مثال حتی تاریخ دقیقی در مورد روز شهادت میثم ذکر نشده است. در تحقیقاتی که انجام دادید وضعیت منابع تاریخی پیرامون چنین شخصیت‌هایی چطور است؟
در کارهای تاریخی فقط نمی‌شود به یک شخصیت نگاه کرد و باید به صورت تطبیقی به آنها نگاه کرد و وقایع آن زمان مکمل شخصیت شما باشد. مثلا باید در مورد میثم به وضعیت فرمانروایان و جغرافیا و تاریخ آن روزگار هم توجه شود و در کنار آن وضعیت اجتماعی کوفه نیز دیده شود.
این رمان مبتنی بر یک تحقیق یک‌هزار صفحه‌ای است و آنهایی که رمان را خوانده باشند متوجه ساختار شهر کوفه و پیشرفت آن در بستر رمان می‌شوند که چگونه از خیمه به ساختمان‌های خشت و گلی رسیده است. حتی روابط میان ساکنان کوفه و تعامل آنها با یکدیگر بر باورپذیری رمان تاثیر بسزایی دارد که باید نویسنده تحقیقات پس زمینه برای آنها انجام دهد و بتواند فضاسازی دقیقی انجام دهد.
*سه‌صفحه منبع در مورد میثم وجود داشت
فارس: پیرامون شخصیت میثم چقدر منابع تاریخی وجود داشت؟
منابع تاریخی پیرامون میثم اندک است و تنها می‌دانیم که چنین شخصیتی در تاریخ وجود داشته است و می‌دانیم که به یک زن عرب فروخته شده که شوهر نداشته و این‌ها اسکلت کار است و باقی کار نویسنده است.
منابع در مورد میثم در مجموع سه صفحه است و اینکه او از آذربایجان بوده یا اهواز یا تعلق به منطقه بین‌النهرین داشته نامشخص است ولی گستره پیرامونی او است که بسیار است و نویسنده با استفاده از آنها فضاسازی کرده است. سعی کرده‌ام با استفاده از این منابع از یک شخصیت تاریخی دست به معرفی یک الگوی امروزی زدم تا مخاطب بتواند از آن استفاده کند.
فارس: در پایان و آغاز فصل‌ها روند رو به جلوی زمان به خوبی در آمده و خواننده در نگاه اول متوجه تغییر زمان نمی‌شود.
بله. حالا جدا از اینکه آن را باید به عنوان یک ترفند نویسندگی دانست اما هدف داشتم که در هر فصل بخشی نهفته از زندگی میثم را به خواننده نشان دهم و سنن اعراب را به خواننده بنمایانم و اختلاف فرهنگی میان قبایل عرب و عجم را به تصویر بکشم.
*می‌خواستم بگویم ایرانیت جدا از اسلامیت نیست
فارس: جای خالی اینگونه داستان‌ها در فضای داستانی کم است. کمبود داستان‌های تاریخی شما رو ترغیب به نوشتن کرد؟
من دکترای تاریخ تشیع دارم و به خاطر درک فضای طلبگی، دوست داشتم بخش‌هایی از تاریخ اسلام که نهفته است را برای جوان‌ها نقل کنم. به خصوص که ما به نوع خاصی از اسلام متهم هستیم و می‌خواستم بگویم که ایرانیت ما جدای از اسلامیت ما نیست. برخی ما را شیعه صفوی می‌دانند و ما را شیعه علوی نمی‌خوانند، ولی من هدف داشتم نشان دهم که ما از ابتدا دنبال حقیقت بوده‌ایم که میثم نمونه ایرانی در جستجوی حقیقت است که او در این مسیر تبدیل به مخزن اسرار شخصیت بزرگ اسلام شده است.
فارس: چقدر برای نوشتن این رمان وقت گذاشتید؟
تحقیقات این کتاب طول کشید ولی نگارش متن اصلی حدود سه ماه طول کشید و من از روزی که تصمیم به نگارش رمان گرفتم بی‌وقفه به صورت روزانه نوشتم. تحقیقات این کتاب مفصل بود و با راهنمایی دوستان کوفه‌شناسی که داشتم برای ترسیم فضای کوفه دست به نگارش زدم. سعی کردم که جزئیات را وارد داستان کنم و از این رو حتی روی انواع خرما و گل‌های منطقه نیز تحقیق کردم تا موقعیتی که ترسمی می‌شود باورپذیر باشد.
ولی شخصیت‌هایی مانند رستم (پدر زن میثم) یا شیرین (همسر میثم) واقعیت تاریخی ندارند بلکه ساخته و پرداخته ذهن من است. این شخصیت‌ها را بر اساس نتیجه‌گیری‌های ذهنی و عقلی ساختم چون مثلا در آن زمان، اعراب کوفه به عجم‌ها دختر نمی‌دادند پس باید میثم دختری ایرانی را به همسری می‌گرفته یا روابط اعراب با ایرانی‌ها خوب نبوده و آنها را شماتت می‌کردند و این‌ها سبب شد که فضای تعامل میان اعراب با غیر اعراب را بنویسم.
*در «باغ طوطی» داستان‌پردازی کردم
فارس: در این رمان اسم رمان که همانا «باغ طوطی» است و عبارتی که به میثم نسبت داده می‌شود با عنوان «طوطی علی (ع)» مستند تاریخی دارد یا این هم زاییده تخیل شما است؟
این ساخته من است و تنها بدانید که شخصیتی به نام میثم هست و باقی تخیل نویسنده است. من در این کتاب داستان‌پردازی کرده‌ام.
انتهای پیام/
رمان «باغ طوطی» اثر مسلم ناصری یکی از نمونه‌های موفق داستان دینی است که نویسنده کوشیده در آن روایتی از صدر اسلام با رویکردی تاریخی از یکی از شخصیت‌های مهم تاریخ تشیع ارائه کند. «میثم تمار» که یکی از چهره‌های شاخص شیعه است که در عصر حکومت امیرالمومنین بوده و محرم راز حضرت امیر(ع) محسوب می‌شده است. نویسنده کتاب دکترای تاریخ دارد و این زمینه‌ای شده برای نوشتن از یک شخصیت تاریخی و از آنجا که این روزها دعواهایی نظیر ایرانیت و عربیت بسیار رایج است او راغب شده تا نشان دهد که یک ایرانی در یک نظام عربی که اسلام در آن حاکم است به چه جایگاهی دست پیدا می‌کند و نشان داده که اسلام به هیچکدام این برتری‌طلبی‌های نژادی توجهی ندارد.
او که ایرانی‌زاده بود و به دست اعراب اسیر می‌شود تا سنین بعد از جوانی به صورت غلام زنی عرب خدمت او می‌کرده اما پس از ورود امیرالمومنین(ع) به کوفه او را آزاد می‌کند. این کتاب روایتی از ورود میثم به کوفه تا پس از شهادت او به دستور عبیدالله بن زیاد است که انتشارات کتاب جمکران آن را منتشر کرده است. به بهانه سالروز شهادت میثم تمار (22 ذی‌الحجه) با نویسنده این رمان گفت‌وگو کردیم که در ادامه آن را می‌خوانید.
*مسئله ایرانیت و عربیت موجب شد بنویسم
فارس: چرا سراغ نوشتن در مورد میثم تمار رفتید؟
حیقیت این است که مدتی روی یاران ایرانی ائمه (ع) کار می‌کردم که اولین شخصیت آنها میثم تمار بود که یک فرد ایرانی‌زاده است و به عنوان اسیر وارد کوفه شده، که پس از سرگردانی به عنوان یار امام علی(ع) شناخته می‌شود و در روزگاری که ما میان ایرانیت و عربیت درگیر هستیم این سوژه برایم جالب بود که از یک شخصیت ایرانی که جذب فرهنگ اسلام شده، بنویسم.
*«باغ طوطی» مبتنی بر تحقیقی هزار صفحه‌ای است
فارس: به نظر می‌رسد که منابع مستند در مورد میثم تمار کم است. برای مثال حتی تاریخ دقیقی در مورد روز شهادت میثم ذکر نشده است. در تحقیقاتی که انجام دادید وضعیت منابع تاریخی پیرامون چنین شخصیت‌هایی چطور است؟
در کارهای تاریخی فقط نمی‌شود به یک شخصیت نگاه کرد و باید به صورت تطبیقی به آنها نگاه کرد و وقایع آن زمان مکمل شخصیت شما باشد. مثلا باید در مورد میثم به وضعیت فرمانروایان و جغرافیا و تاریخ آن روزگار هم توجه شود و در کنار آن وضعیت اجتماعی کوفه نیز دیده شود.
این رمان مبتنی بر یک تحقیق یک‌هزار صفحه‌ای است و آنهایی که رمان را خوانده باشند متوجه ساختار شهر کوفه و پیشرفت آن در بستر رمان می‌شوند که چگونه از خیمه به ساختمان‌های خشت و گلی رسیده است. حتی روابط میان ساکنان کوفه و تعامل آنها با یکدیگر بر باورپذیری رمان تاثیر بسزایی دارد که باید نویسنده تحقیقات پس زمینه برای آنها انجام دهد و بتواند فضاسازی دقیقی انجام دهد.
*سه‌صفحه منبع در مورد میثم وجود داشت
فارس: پیرامون شخصیت میثم چقدر منابع تاریخی وجود داشت؟
منابع تاریخی پیرامون میثم اندک است و تنها می‌دانیم که چنین شخصیتی در تاریخ وجود داشته است و می‌دانیم که به یک زن عرب فروخته شده که شوهر نداشته و این‌ها اسکلت کار است و باقی کار نویسنده است.
منابع در مورد میثم در مجموع سه صفحه است و اینکه او از آذربایجان بوده یا اهواز یا تعلق به منطقه بین‌النهرین داشته نامشخص است ولی گستره پیرامونی او است که بسیار است و نویسنده با استفاده از آنها فضاسازی کرده است. سعی کرده‌ام با استفاده از این منابع از یک شخصیت تاریخی دست به معرفی یک الگوی امروزی زدم تا مخاطب بتواند از آن استفاده کند.
فارس: در پایان و آغاز فصل‌ها روند رو به جلوی زمان به خوبی در آمده و خواننده در نگاه اول متوجه تغییر زمان نمی‌شود.
بله. حالا جدا از اینکه آن را باید به عنوان یک ترفند نویسندگی دانست اما هدف داشتم که در هر فصل بخشی نهفته از زندگی میثم را به خواننده نشان دهم و سنن اعراب را به خواننده بنمایانم و اختلاف فرهنگی میان قبایل عرب و عجم را به تصویر بکشم.
*می‌خواستم بگویم ایرانیت جدا از اسلامیت نیست
فارس: جای خالی اینگونه داستان‌ها در فضای داستانی کم است. کمبود داستان‌های تاریخی شما رو ترغیب به نوشتن کرد؟
من دکترای تاریخ تشیع دارم و به خاطر درک فضای طلبگی، دوست داشتم بخش‌هایی از تاریخ اسلام که نهفته است را برای جوان‌ها نقل کنم. به خصوص که ما به نوع خاصی از اسلام متهم هستیم و می‌خواستم بگویم که ایرانیت ما جدای از اسلامیت ما نیست. برخی ما را شیعه صفوی می‌دانند و ما را شیعه علوی نمی‌خوانند، ولی من هدف داشتم نشان دهم که ما از ابتدا دنبال حقیقت بوده‌ایم که میثم نمونه ایرانی در جستجوی حقیقت است که او در این مسیر تبدیل به مخزن اسرار شخصیت بزرگ اسلام شده است.
فارس: چقدر برای نوشتن این رمان وقت گذاشتید؟
تحقیقات این کتاب طول کشید ولی نگارش متن اصلی حدود سه ماه طول کشید و من از روزی که تصمیم به نگارش رمان گرفتم بی‌وقفه به صورت روزانه نوشتم. تحقیقات این کتاب مفصل بود و با راهنمایی دوستان کوفه‌شناسی که داشتم برای ترسیم فضای کوفه دست به نگارش زدم. سعی کردم که جزئیات را وارد داستان کنم و از این رو حتی روی انواع خرما و گل‌های منطقه نیز تحقیق کردم تا موقعیتی که ترسمی می‌شود باورپذیر باشد.
ولی شخصیت‌هایی مانند رستم (پدر زن میثم) یا شیرین (همسر میثم) واقعیت تاریخی ندارند بلکه ساخته و پرداخته ذهن من است. این شخصیت‌ها را بر اساس نتیجه‌گیری‌های ذهنی و عقلی ساختم چون مثلا در آن زمان، اعراب کوفه به عجم‌ها دختر نمی‌دادند پس باید میثم دختری ایرانی را به همسری می‌گرفته یا روابط اعراب با ایرانی‌ها خوب نبوده و آنها را شماتت می‌کردند و این‌ها سبب شد که فضای تعامل میان اعراب با غیر اعراب را بنویسم.
*در «باغ طوطی» داستان‌پردازی کردم
فارس: در این رمان اسم رمان که همانا «باغ طوطی» است و عبارتی که به میثم نسبت داده می‌شود با عنوان «طوطی علی (ع)» مستند تاریخی دارد یا این هم زاییده تخیل شما است؟
این ساخته من است و تنها بدانید که شخصیتی به نام میثم هست و باقی تخیل نویسنده است. من در این کتاب داستان‌پردازی کرده‌ام.
انتهای پیام/
چهارشنبه ۲۲ شهريور ۱۳۹۶ ساعت ۱۴:۵۳
کد مطلب: 441326
